Op 18 april heeft onze voorzitter Peter Dohmen zijn jaarrede uitgesproken tijdens de Algemene Vergadering te Bronbeek.
Belangrijke elementen in deze lezing waren het afnemende ledenaantal, de aandacht voor saamhorigheid en eenzaamheidsbestrijding en de recente ontwikkelingen in het pensioendossier.

Jaarrede 2024

Onder dit agendapunt wil ik graag even terugkijken naar het afgelopen bestuursjaar. Maar laat ik beginnen met even stil te staan bij de bredere context. 2023 was natuurlijk een bijzonder bewogen jaar. Met de oorlog tussen Oekraïne en Rusland en de escalatie van het Israëlisch-Palestijns conflict in het Midden-Oosten heeft er een significante kentering plaatsgevonden in de maatschappelijke bewustwording van de veiligheidsrisico’s waarmee wij als westerse democratieën worden geconfronteerd.

Na decennialange bezuinigingen lijkt er een einde te zijn gekomen aan de afslankingen en inkrimpingen van de krijgsmacht. Voor wat betreft onze veiligheid leunen we sterk op het NAVO-bondgenootschap waarvan de strategie nog steeds is gebaseerd op ‘Deterrence and Defence’ oftewel ‘If you want peace, prepare for war!’. Dat betekent opbouwen en versterken van onze krijgsmachten en zeker niet in de laatste plaats aandacht voor voortzettingsvermogen op de langere termijn, zowel in militaire als in maatschappelijke zin. Daarbij worden landen meer dan voorheen aangesproken op het al dan niet voldoen aan de afgesproken 2%-norm dat jaarlijks zou moeten worden geïnvesteerd in veiligheid.

Vanuit Europa wordt met grote belangstelling gekeken naar de aankomende verkiezingen in de VS en vooral hun toekomstige commitment richting de verdediging van het Europese continent. Hoe het ook zij, de organisatie waar wij ons decennia lang voor hebben ingezet, staat voor grote uitdagingen !

2023 was natuurlijk ook het jaar van de val van het kabinet Rutte-4. Mede ingegeven door verhardende discussies over het Nederlandse asielbeleid en over de lange termijn klimaatdoelen en de wijze waarop deze zouden moeten worden gerealiseerd, heeft er een stevige verschuiving in het politieke landschap plaatsgevonden. Ook worden de tekorten op het gebied van woningbouw, en medische zorg en vooral ouderenzorg steeds duidelijker.
Dat zijn toch zaken die ons allen raken. Momenteel wordt er een nieuw kabinet geformeerd. Ik wens de nieuwe bewindslieden veel wijsheid met de voorliggende keuzes.

Het KVEO-verenigingsjaar

Terug naar onze vereniging en in het bijzonder naar de ontwikkelingen van afgelopen jaar. In de vergaderstukken heeft u kennis kunnen nemen van het Bestuursverslag 2023 met daarin een overzicht van de vele bestuurs- en verenigingsactiviteiten. Ik heb daaruit een drietal onderwerpen geselecteerd, die ik vandaag nader wil toelichten:

• Het afnemende ledenaantal;
• De aandacht voor saamhorigheid en eenzaamheidbestrijding en;
• De recente ontwikkelingen op het gebied van het pensioendossier.

Als eerste het ledenbestand: we moeten met elkaar constateren dat ons ledenbestand vergrijst. Mede als gevolg van de hoge gemiddelde leeftijd (76) ontvallen ons jaarlijks een groot aantal collega’s en de instroom van de laatste decennia kan dit, spijtig genoeg, niet bijhouden. Het gevolg is dat ons ledenbestand gestaag afneemt. Dit vormt een bedreiging voor het voortbestaan van de vereniging op de langere termijn.

Ter illustratie: rond het millennium telde de vereniging nog ca 4.000 leden, in 2010 waren dit er nog maar 3.500 en in 2020 waren we gezakt naar 2.300 leden. Momenteel telt onze vereniging iets meer dan 2.000 leden en dit ondanks het feit dat afgelopen jaar zo’n 60 partners lid begunstiger zijn geworden. De snelle rekenaar zal concluderen dat ons bestand met ca 100 leden/jaar afneemt.

Het is een weerbarstig probleem waar we de afgelopen 2 decennia nauwelijks grip op hebben gekregen. Een extra uitdaging vormt de wetgeving op het gebied van bescherming van persoonsgegevens. Daardoor ontberen we adresgegevens om potentiële leden direct te benaderen. Toch hebben we zowel afgelopen jaar als ook dit jaar weer een aantal initiatieven ondernomen om te trachten deze negatieve trend om te buigen. Daarbij moet u o.a. denken aan:

• Het in direct contact treden met de krijgsmachtdelen en hen te verzoeken informatie over de KVEO te verstrekken aan aanstaande dienstverlaters;
• Het verbeteren van onze communicatiefunctie, kijk naar onze geactualiseerde website, onze nieuwe flyer, onze periodiek Eervol (waar we steeds vaker positief reacties op ontvangen), onze nieuwsbrieven en onze presentie tijdens diverse herdenkingen en aanwezigheid op Veteranendag;
• Een sober contributiebeleid: met een contributie van €30 per jaar proberen we de financiële drempel om lid te worden (en te blijven) zo laag mogelijk te houden en dan zijn de eerste 12 maanden ook nog eens gratis, als een soort proeftijd;
• In 2025 hebben we ons voorgenomen om de aantrekkelijkheid van de vereniging nog eens te evalueren, door te kijken welke ledenvoordelen er bij andere verenigingen bestaan, die ook voor de KVEO interessant zouden kunnen zijn (bv kortingen, bv op verzekeringen etc.);
• Maar we doen ook een beroep op onze rayonofficieren en op u als leden om (oud)collega’s in uw kenniskring te enthousiasmeren om lid van onze vereniging te worden. Uiteindelijk geldt ook bij ons het adagium: Leden werven leden!

Ik zou het voor wat betreft het ledenbestand hierbij willen laten en hoop dat al onze initiatieven uiteindelijk het beoogde effect zullen hebben.

Het tweede onderwerp betreft saamhorigheid en meer specifiek het aspect eenzaamheidsbestrijding. Ik verwijs hiervoor naar een artikel in Eervol nr. 9 dat is geschreven door onze adviseur Zorg & Welzijn, Wim Frankenmolen. Hierin gaat hij in op de achtergronden van dit fenomeen en legt uit dat het risico op eenzaamheid toeneemt met het ‘ouder worden’.

Mede gelet op de hoge gemiddelde leeftijd van onze leden hebben we gemeend dat het opportuun was om samen met de Rayon Officieren in de week van eenzaamheids-bestrijding afgelopen jaar, aandacht aan dit onderwerp te besteden. Ook hebben we in december 2023 een nieuwe functie, de zgn. ‘Nuldelijnszorger Eenzaamheidsbestrijding’, gecreëerd, die door ons lid Wim in ‘t Hout zal worden ingevuld. Daarmee hebben we getracht een bijdrage te leveren aan meer bewustwording en een betere ondersteuning. We hopen we dat de initiatieven een positieve stimulans vormen voor de sociale contacten binnen onze vereniging en een steuntje in de rug opleveren voor hen die dat even nodig hebben.

Dan het derde en laatste punt dat ik aan de orde wil stellen en dat betreft het domein Pensioenen. Met de politieke instemming in 2023 van de Wet Toekomst Pensioenen (Wtp) en het voornemen om dit nieuwe stelsel per 1 jan 2027 in te voeren, het van groot belang is dat we de pensioenkennis en -capaciteit binnen onze vereniging voor de komende jaren zeker stellen. Dat is niet makkelijk omdat het een buitengewoon complex onderwerp betreft. Als bestuur hebben we besloten om de schaarse kennis op dit gebied te bundelen in de bestuurscommissie Pensioenen & Uitkeringen (CPU) en te zoeken naar continuïteit op de langere termijn. Ik ben blij om te melden dat ons lid Jo Kuklinski recent is toegetreden tot de commissie en samen met Abel Nijdam, Marcel Celie en Jan van Harmelen opkomen voor onze pensioenbelangen. Mocht u belangstelling hebben om hier aan bij te dragen, dan verzoek ik u dit bij mij of bij een van de andere bestuursleden kenbaar te maken. Dan naar de inhoud:

Met de goedkeuring van de Wtp in zowel Eerste als Tweede kamer is de politieke basis gelegd voor een ingrijpende omvorming van het huidige collectieve pensioenstelsel naar een nieuw stelsel waarin sprake zal zijn van een meer individuele benadering van pensioenopbouw en -uitkering.

We hebben getracht u zoveel mogelijk te informeren via diverse Nieuwsbrieven en bijdragen in onze periodiek Eervol. Ook hebben we recent, op 20 februari, een themadag over dit onderwerp georganiseerd.

Van belang is om te weten dat de uitwerking van deze nieuwe wet plaatsvindt in de Pensioenkamer waar overheid samen met vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers de contouren van en de transitie naar het nieuwe stelsel met elkaar bespreken. Omdat wij als gepensioneerden daar niet rechtstreeks in worden betrokken, is in de Wtp vastgelegd dat ‘Hoorrecht’ wordt toegewezen aan verenigingen van gepensioneerden, die aan bepaalde voorwaarden voldoen. De KVEO voldoet hier aan en we hebben dus gebruik gemaakt van dit hoorrecht!

Afgelopen weken en dagen is het bestuur en met name de Commissie Pensioenen en Uitkeringen druk bezig geweest met het beoordelen van het concept-Transitieplan, het afstemmen van onze bevindingen met andere verenigingen van gepensioneerden (VG’n) en het inbrengen van de gezamenlijke standpunten richting Pensioenkamer.

De complexiteit van de materie maakt het niet mogelijk om hier op alle details in te gaan. Daarom beperk ik mij tot de hoofdlijnen:

• Allereerst hebben wij ons ongenoegen uitgesproken over het proces. We vinden dat we veel te laat in het proces zijn betrokken en ook onvoldoende tijd hebben gekregen om alle informatie tot ons te nemen en tot een oordeel te komen. Zeker in vergelijking met de tijd die de Sociale Partners zichzelf hebben gegund, voelen wij ons tekort gedaan. Dit is in strijd met de intentie van het hoorrecht !
• Ten tweede vinden wij dat ‘koopkrachtbehoud’ uitgangspunt moet zijn. We zien dat het voorliggende plan vooral stuurt tot het moment van ingang van het pensioen, maar dat er onvoldoende aandacht is voor het handhaven van de koopkracht ook na ingang van het pensioen. Wij zijn van mening dat ook in deze fase nadrukkelijk moet worden gestuurd op koopkrachtbehoud, zodat ons pensioen ook in de toekomst de prijsstijgingen zoveel mogelijk kan volgen;
• Ten derde zijn wij van mening dat er evenwicht moet bestaan tussen de verwachte effecten van het nieuwe stelsel op de toekomstige pensioen-vooruitzichten van alle deelnemers (jong, oud en gepensioneerd). Die lopen namelijk nogal uiteen. Ook vinden we dat er een betere oplossing moet komen om achterstallige indexatie van de afgelopen jaren in te halen. Daarnaast zijn wij van mening dat als het pensioenvermogen ook nog eens wordt gebruikt om de effecten van het opheffen van de doorsneepremie te compenseren, dat de balans voor ons als gepensioneerden onevenredig negatief uitvalt. Wij vinden dit niet evenwichtig en willen dit anders opgelost zien.
• Ten vierde de specifiek militaire aspecten:
  • Een deel van onze pensioenrechten, nl. dat deel dat is opgebouwd voor 2001, wordt op dit moment gefinancierd uit de begroting van Defensie. Deze rechten zullen in 2027, bij invoering overgedragen worden aan het ABP. Daarvoor heeft het kabinet op dit moment een substantieel bedrag in de begroting gereserveerd (€8,5 miljard). Wij zien dit als een absolute voorwaarde: m.a.w. er kan niet worden ingevaren als dit bedrag niet tijdig beschikbaar is en zouden graag zien dat dit risico wordt gemitigeerd in een alternatief plan.
  • Daarnaast is er arbeidsvoorwaardelijk afgesproken, dat het pensioendeel dat uit dit bedrag wordt gefinancierd, in de toekomst niet zal worden gekort (de zgn. niet-korten-bepaling). In het nieuwe stelsel wil men dit risico ‘afkopen’ door extra vermogen toe te voegen aan uw persoonlijke pensioenpotjes. Allereerst zijn wij van mening dat de hoogte van de afkooppremie (1%) mogelijk te laag is en moet worden geverifieerd door een onafhankelijk specialist. Ten tweede wil men deze afkoop niet toepassen als de dekkingsgraad bij invaren hoger is dan 110. Wij zijn van mening dat dit risico zich ook voordoet bij hogere dekkingsgraden en dus in alle gevallen moet worden toegepast.

Dit zijn de hoofdlijnen van ons commentaar. Tijdens de diverse hoorzittingen hebben we weliswaar ons commentaar kunnen inbrengen, maar hebben geen signalen dat men in de vaststelling van het Transitieplan ons op enigerlei wijze wil tegemoetkomen. Reden voor ons om aan te geven dat dat we vooralsnog niet kunnen instemmen met het voorliggende plan. Hierin worden we overigens door de andere VG’n (KG: 145.000 gepensioneerden, ANBO 125.00 leden) ondersteund. U heeft onze brief en ons persbericht kunnen lezen, waarover we ook de Minister van Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen en de vaste commissie SZW van de Tweede Kamer hebben geïnformeerd.

Het is nu wachten op de reactie van de Pensioenkamer en ondertussen beraden we ons op eventuele vervolgstappen. Ik verwacht dat de vakcentrales van overheidspersoneel binnenkort hun achterban gaan raadplegen en dat er daarna een besluit over het Transitieplan gaat vallen. Voor alle duidelijkheid de implementatie van het nieuwe stelsel staat pas gepland op 1 jan 2027. Tot die tijd blijven wij de ontwikkelingen volgen, komen op voor uw belangen en zullen u op de hoogte houden.
Daar wil ik het voor dit moment bij laten.

Afronding

Dat brengt mij tot de afronding van het jaaroverzicht, maar toch niet voordat ik stil sta bij al die vrijwilligers die zich ook afgelopen jaar met veel enthousiasme hebben ingezet voor de vereniging. Daarbij denk ik aan:

• Alle adviezen en steun die door ons team is geboden aan leden die op welke manier dan ook even advies of een steuntje in de rug nodig hadden. Dit typeert de saamhorigheid en solidariteit binnen onze vereniging;
• Ik denk aan de activiteiten in alle rayons van de vereniging: graag dank ik onze rayonofficieren en hun plaatsvervangers voor alle initiatieven en organisatie van de regionale activiteiten.
• Ik denk aan alle activiteiten die nodig zijn om ons secretariaat, onze ledenadministratie, ons archief, onze infrastructuur, onze financiële administratie, etc. etc. op orde te houden;
• Ik denk aan de inzet van onze adviseurs op het gebied van veteranen, zorg en welzijn,
• En laten we de collega’s die zich bijna dagelijks inzetten om onze communicatie te verzorgen niet vergeten: denk daarbij aan onze periodiek Eervol, de nieuwsbrieven, de website, flyers etc. etc.
• En last but not least, onze leden in de Commissie Pensioenen en Uitkeringen, die momenteel overuren draaien om uw belangen zo goed mogelijk te behartigen.
• Well done !