VAN DE VOORZITTER...
Hoe Indonesiërs terugkijken op de koloniale periode
Afgelopen zaterdag (15-01-2022) stond in de Volkskrant een item met de resultaten van een onderzoek hoe Indonesiërs terugkijken op de koloniale periode onder Nederlands gezag. Dit onderzoek loopt vooruit op de resultaten van het Meerjarig Indië Onderzoek (MJO) dat op 17 februari officieel zal worden gepresenteerd. Ook in andere berichten wordt hierop reeds vooruitgelopen. Zo heeft Amsterdam University Press al 12 publicaties aangeprezen waarin ze een voorschot nemen op de resultaten van het officiële MJO. Deze voorpublicaties leiden tot verontwaardiging en vragen, niet alleen bij de Indië-veteranen maar ook bij hun nabestaanden.
Laat ons vooropstellen dat we de feiten van het optreden van Nederlandse militairen niet aanvechten. Wat we willen benadrukken is dat deze feiten moeten worden gezien in de bredere context van de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië; de militaire zijde maar vooral ook de politieke en juridische kant van deze strijd.
In de onafhankelijkheidsstrijd hebben vele partijen een rol gespeeld; Japanse militairen, Britse militairen, Indonesische jongeren (pemoeda’s) en ook Nederlandse militairen. En niet te vergeten de rol die Soekarno heeft gespeeld tijdens de Japanse bezetting. Dat de huidige Indonesiërs het geweld dat de pemoeda’s hebben gebruikt tegen Nederlanders en Indische Nederlanders ‘als een strijd beschrijven’ is begrijpelijk vanuit hun optiek maar doet aan de omvang en intensiteit van dit geweld niets af. Dit geweld is vergelijkbaar met het geweld dat onze Geuzen hebben gebruikt bij de onafhankelijkheidsstrijd van Nederland in de Opstand van 1568-1648. Admiraal Lumey heeft op 1 april 1572 Den Briel bevrijd maar onder zijn leiding zijn ook vele onschuldige Nederlanders vermoord waaronder de monniken van Gorkum.
Belangrijker is nog wie uiteindelijk verantwoordelijk voor het optreden van de Nederlandse militairen in Indonesië zijn. Volgens onze grondwet ligt het oppergezag van de krijgsmacht bij de regering, ook in de periode 1946-1949. De kwestie is of de toenmalige regeringen wel de tijdgeest goed hebben aangevoeld. Koningin Wilhelmina heeft in haar bekende rede van 7 december 1942 al aangekondigd dat “het koninkrijk na de oorlog zal worden gebouwd op een grondslag van volledige deelgenootschap”. Ook het akkoord van Linggadjati (15 november 1946) gaat uit van de Verenigde Staten van Indonesië met de eilanden Java en Sumatra de facto onder Republikeins bestuur. Ook het latere akkoord van Renville had een soortgelijke strekking. Het was de economische noodzaak van de wederopbouw om de band met Nederlands-Indië te herstellen, van rekoloniseren was nooit sprake. Wel hebben de Nederlandse regering en het Nederlandse parlement de tijdgeest niet aangevoeld. Ook zijn diverse resoluties van de Verenigde Naties genegeerd. En we weten hoe dat is inmiddels is uitgewerkt. Maar primair blijft hiervoor de verantwoordelijke partij de Nederlandse regering en het Nederlandse parlement. We weten allemaal dat de toenmalige regering veel goeds voor de Nederlandse bevolking heeft gedaan maar aan hun beleid zat ook een zwarte kant. In dat kader mogen we ook niet het optreden vergeten van de Amerikaanse regering die de ene keer de zijde van Soekarno koos en een volgende keer de zijde van de Nederland afhankelijk wat op dat moment het zwaarste woog; de strijd tegen het communisme versus het idealisme van zelfbeschikking.
Als vereniging doen wij een beroep op waarheidsvinding en verzoening opdat hiermee een hoofdstuk uit onze geschiedenis kan worden afgesloten. Hiermee doen we recht aan de Indonesiërs maar ook aan de 220.000 Nederlandse militairen die zijn uitgezonden naar Nederlands-Indië en van wie het overgrote deel zich loyaal en naar eer en geweten heeft ingezet en met oog voor de inlandse bevolking. Alleen het optreden van de Nederlandse militairen benadrukken doet zeker geen recht aan de ca. 6.000 veteranen die daar hun leven lieten en aan hun nabestaanden.
Marcel Celie
Marcel Celie | Oud-voorzitter
Recente/eerdere artikelen:
-
Het erfgoed van de Koude Oorlog07 juli 2024
-
Jaarrede Voorzitter | AV 202421 april 2024
-
De gewenste defensiebijdrage en het nieuwe pensioenstelsel27 maart 2024
-
Fijne feestdagen en een gelukkig en gezond 2024!24 december 2023
-
Visie bestuur op de toekomst van de KVEO04 oktober 2023
-
Dat smaakt naar meer voor de toekomst21 juni 2023
-
Even achterom kijken08 maart 2023
-
Pensioenwet12 december 2022
-
Framing08 september 2022
-
Blik op Oekraïne01 juni 2022