De Verenigde Staten zouden Oekraïne al maanden helpen met het aanvallen van de Russische oliesector. En ook die Amerikaanse Tomahawk-raketten hangen nog altijd boven de markt.

In het Midden-Oosten is het dan zover: Trumps vredesplan is in werking gegaan. En dat betekent: een staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas, alle levende Israëlische gijzelaars vrij - net als honderden Palestijnse gevangenen. Maar vrede - kun je het zo noemen?

En dan Nederland: over precies twee weken gaan we naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. Hoog tijd om de defensieplannen in de verkiezingsprogramma’s onder de loep te nemen.

Jos de Groot bespreekt het samen met generaals buiten dienst Peter van Uhm en Mart de Kruif.

Trump twijfelt, Zelensky waarschuwt, en de wereld kijkt gespannen toe. Na weken van discussie over de levering van Amerikaanse Tomahawk-raketten aan Oekraïne, nadert Trump een beslissing. Ondertussen duiken in Russische wapens opnieuw westerse onderdelen op, zo waarschuwt Zelensky.

En gisteren was het 7 oktober - twee jaar na de terroristische aanval van Hamas op Israël. De dag waarop het conflict in het Midden-Oosten opnieuw ontvlamde. We kijken terug, terwijl er wordt onderhandeld over een staakt-het-vuren. 

Dat en meer bespreekt Jos de Groot met generaals buiten dienst Peter van Uhm en Mart de Kruif.

800 generaals werden door Pete Hegseth, de Amerikaanse minister van Defensie, teruggeroepen naar de V.S. voor een bijeenkomst. Wat daar werd besproken, baart Mart de Kruif grote zorgen. 

Verder: 

• In Amerika wordt openlijk gepraat over het leveren van de Tomahawk-raketten aan Oekraïne 
• Internationaal wordt hoopvol gereageerd op het Gaza-plan van Trump 
• En dichter bij huis zorgen mysterieuze drones boven Europa voor onrust. Uit de lucht schieten of niet? 

Dit en meer bespreekt Jos de Groot met generaals buiten dienst Peter van Uhm en Mart de Kruif. 

Vorige week waren het drones, nu zijn het Russische straaljagers die het NAVO-luchtruim boven Estland binnendringen. Hoe reageert de NAVO?
Het Oekraïense leger zet de tegenaanval in tegen Russische troepen in het oosten en slaat daarmee volgens president Zelensky een groot offensief af. Ondertussen maakt de Oekraïense bevolking zich op voor een vierde, zware oorlogswinter.
In het Midden-Oosten is Israël nog altijd bezig met een offensief van Gaza-stad, maar Hamas zegt dat de stad een “kerkhof” zal worden voor Israëlische soldaten.
En met de groeiende dreiging aan de oostflank van het NAVO-gebied moet ook Nederland nadenken over haar eigen verdediging. Hoe ziet die voorbereiding eruit en kun je ooit voorbereid zijn op het onbekende?
Dat en meer bespreekt Jos de Groot met generaals buiten dienst Peter van Uhm en Mart de Kruif.

De NAVO is gestart met operatie Eastern Sentry aan de oostflank van het bondgenootschap, als antwoord op de Russische drone-incidenten in het Poolse luchtruim van afgelopen week. In navolging daarvan waarschuwde de Poolse minister van Buitenlandse Zaken dat Polen gevaarlijk dicht bij het triggeren van Artikel 5 van de NAVO komt. Rusland voerde ondertussen zijn grote strategische oefening Zapad uit, waarmee het zijn militaire spierballen liet zien.
Ook in het Midden-Oosten escaleert de situatie: het Israëlische leger is een grootschalige operatie begonnen en voert aanvallen uit op Gaza-stad.
En dichter bij huis was het gisteren Prinsjesdag. De miljoenennota werd gepresenteerd, terwijl we over iets meer dan een maand alweer verkiezingen hebben. Wat betekent dat voor de defensieplannen?
Dat en meer bespreekt Jos de Groot met generaals buiten dienst Peter van Uhm en Mart de Kruif.

Voor het eerst sinds het begin van de oorlog in Oekraïne grijpt de NAVO militair in: Russische drones drongen het Poolse luchtruim binnen en werden door Poolse én Nederlandse straaljagers uit de lucht gehaald. Volgens de Poolse premier Tusk is zijn land het dichtst bij een gewapend conflict sinds de Tweede Wereldoorlog. De grote vraag: wat nu? 

Israël voerde ook een luchtaanval uit, maar dan op het grondgebied van Qatar - met als doel de Hamas-delegatie die daar in Doha onderhandelde te raken. En bij Dick Schoof viel deze week een brief op de mat, waarin Nederlandse diplomaten en oud-politici pleiten voor een VN-interventiemacht om de humanitaire crisis in Gaza te beëindigen.

Dat en meer bespreekt Jos de Groot met generaals buiten dienst Peter van Uhm en Mart de Kruif.

Meer dan 200.000 Russische soldaten zijn tot nu toe gesneuveld in Oekraïne, blijkt uit nieuw onafhankelijk onderzoek. En hoewel diezelfde cijfers laten zien dat 2025 het dodelijkste jaar voor Rusland gaat worden sinds de start van de oorlog, lijkt Moskou zich klaar te maken voor een herfstoffensief. Morgen komen Europese leiders bij elkaar om te praten over veiligheidsgaranties voor Oekraïne bij een mogelijk bestand.

En het geweld in het Midden-Oosten leidt tot een nieuwe conclusie van een grote groep genocide-onderzoekers. Zij zeggen nu: Israël maakt zich in Gaza schuldig aan misdaden tegen de mensheid, oorlogsmisdaden én genocide.

Dat en meer bespreekt Jos de Groot met generaals buiten dienst Peter van Uhm en Mart de Kruif.

Na een week vol diplomatiek spierballenvertoon blijft de toekomst van Oekraïne onzeker. Trump schermde met een top tussen Poetin en Zelensky, maar vanuit Moskou komt vooralsnog geen enkel signaal dat de Russische president daar oren naar heeft.

In de Donbas zetten Russische troepen hun offensief voort, terwijl Oekraïne dieper achter de linies toeslaat. En dat terwijl Trump de inzet van langeafstandswapens al maanden blokkeert. 

In eigen land zorgt de oorlog in Gaza voor politieke spanning. Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken trad af, omdat hij naar eigen zeggen onvoldoende mogelijkheden had om daadwerkelijk tegen Israël op te treden.

Dat en meer bespreekt Jos de Groot met generaals buiten dienst Peter van Uhm en Mart de Kruif.

Een zware delegatie Europese leiders, president Zelensky en NAVO-chef Mark Rutte reisden af naar Washington voor overleg met president Donald Trump over de toekomst van Oekraïne – kort nadat Trump de rode loper had uitgerold voor Poetin in Alaska. Een akkoord is er nog niet, maar steeds meer signalen wijzen erop dat Zelensky mogelijk grondgebied moet afstaan in ruil voor Amerikaanse veiligheidsgaranties.

Na vier weken zomerstop maken we de balans op: hoe staat de frontlijn er nu voor? En gloort er eindelijk een einde aan het catastrofale geweld in Gaza? Dat en meer bespreekt Jos de Groot met generaals buiten dienst Peter van Uhm en Mart de Kruif.

Trump draait de duimschroeven aan bij Poetin: Oekraïne krijgt meer Amerikaanse wapens en er komt een ultimatum: binnen vijftig dagen moet Rusland een akkoord hebben met Oekraïne, anders volgen er zware sancties. 

In het Midden-Oosten zijn de onderhandelingen tussen Israël en Hamas weer vastgelopen. Komt er ooit nog vrede in het Midden-Oosten?

Dat en meer bespreekt Jos de Groot met generaals buiten dienst Peter van Uhm en Mart de Kruif.

Benieuwd hoe Defensie een cruciale rol speelt in de oorlog in Oekraïne? Luister naar onze nieuwste podcast waarin Simon Wouda je meeneemt in de wereld van de Taskforce Oekraïne. Hij vertelt openhartig over de uitdagingen, successen en de onmisbare lessen die we hieruit trekken voor de toekomst van onze krijgsmacht. 🎙️

Wat je kunt verwachten

In deze aflevering deelt Wouda zijn ervaringen van de afgelopen twee jaar, waarin hij de leiding heeft over de Taskforce. Hij vertelt hoe zijn team de complexe logistiek en militaire ondersteuning aan Oekraïne coördineert. Van het leveren van wapensystemen tot het opleiden van Oekraïense militairen—alles komt aan bod. 💪

Je krijgt ook een uniek kijkje in de impact van deze missie op zowel de Nederlandse als Oekraïense militairen. Hoe voelt het om dagelijks te werken aan een operatie die niet alleen Oekraïne helpt, maar ook onze eigen veiligheid versterkt? En wat kunnen we leren voor toekomstige operaties, mocht er ooit een artikel 5-scenario op tafel komen? 🎯

Waarom luisteren?

Wouda geeft niet alleen een overzicht van de huidige stand van zaken, maar reflecteert ook op de lessen die we als defensiepersoneel kunnen leren. Dit is een kans om te begrijpen hoe de ervaringen in Oekraïne ons kunnen voorbereiden op toekomstige uitdagingen. Als defensiemedewerker wil je dit niet missen. 🚀

Luister nu en ontdek waarom de taak van Simon Wouda misschien wel de belangrijkste is van zijn carrière. 🔍

Hoe ondersteunt DOSCO de gehele defensieorganisatie, terwijl het zich ook klaarmaakt voor een mogelijk artikel 5-scenario? generaal Maas deelt zijn ervaringen en laat zien hoe zijn team van 10.000 mensen altijd klaar is. 💪

Een plan dat voor 100 procent klopt, is onmogelijk 📈

De generaal geeft aan dat het onmogelijk is om een plan te maken dat voor 100% klopt, omdat de eindsituatie altijd onzeker blijft.

Hij moedigt zijn mensen aan om deze onzekerheid te accepteren en zich voor te bereiden op mogelijke fouten tijdens het traject naar de eindstreep. 🌟

Gevechtsbereidheid

"Ik maak me geen zorgen dat, als het oorlog wordt, mensen naar huis gaan. Waar ik mij wel zorgen om maak: Heb ik voldoende mogelijkheden om mijn mensen te equiperen om straks hun werk te doen?" 🛠️

Het stellen van ongemakkelijke vragen ❓

In de podcast benadrukt de generaal het belang van het stellen van ongemakkelijke vragen, zodat men zich goed kan voorbereiden op allerlei scenario's. Zo kunnen zijn mensen een gemeenschappelijke set van aannames ontwikkelen, wat cruciaal is voor het succesvol navigeren door onzekerheden en het minimaliseren van fouten wanneer het echt telt. 🔍

Workforce 🧑‍💼

Een cruciaal onderdeel van de aanpak binnen DOSCO is het efficiënt inzetten van de workforce. Op het gebied van personeel legt de generaal uit dat er kritisch gekeken wordt wat er door een militair gedaan moet worden en wat civiel kan. Zo speelt DOSCO militairen vrij voor kerntaken.

Hierdoor ontstaat een flexibele en schaalbare workforce die snel kan worden aangepast aan de behoeften van het moment. 🛡️👥

Omslag naar vooruitdenken 🔄

Een kernpunt is de omslag van een reactieve naar een proactieve benadering. In plaats van te wachten op vragen van operationele commando's, is DOSCO begonnen met zelf nadenken en anticiperen op hun toekomstige behoeften. Dit betekent bijvoorbeeld dat logistieke ondersteuning al klaarstaat voordat de vraag officieel gesteld wordt, wat cruciaal is voor een snelle en effectieve respons tijdens een crisis. ⏳⚙️

Verantwoordelijkheid en leiderschap 🌍

Jan-Willem benadrukt ook het belang van duidelijk leiderschap, vertrouwen en communicatie binnen DOSCO. Hij zorgt ervoor dat zijn team begrijpt wat er van hen verwacht wordt en welke richting ze opgaan. Regelmatig bijeenkomen met leidinggevenden om de visie en strategie te bespreken is een cruciaal onderdeel van zijn aanpak. 🗣️👨‍✈️

Luister ook 🎙️

Net zo interessant om te luisteren is onze vorige podcast met Dr. Jelle Bos over militaire gezondheidszorg in oorlogstijd “Je gaat dertig jaar terug in de tijd.”

𝐀𝐛𝐨𝐧𝐧𝐞𝐞𝐫 𝐨𝐩 𝐨𝐧𝐳𝐞 𝐩𝐚𝐠𝐢𝐧𝐚'𝐬 🌐💡👥

Zorg dat je niets mist door je te abonneren op ons podcastkanaal via Apple Podcasts of Spotify en door onze LinkedIn-pagina te volgen.

In Spotify of de Apple Podcasts-app, zoek je eenvoudig naar onze podcast, open je de hoofdpagina en klik je op 'Volgen' of 'Abonneer' om automatisch nieuwe afleveringen te ontvangen.

In de tiende aflevering van Samen Sterker: de schaalbare krijgsmacht is Dr. Jelle Bos te gast, bijgenaamd de “Opperdokter”. Met de Commandant Defensie Gezondheidszorg Organisatie bespreken we hoe de geneeskundige dienst zich voorbereidt op grootschalig optreden in een artikel-5-situatie. Waarin verschilt hoofdtaak-1-optreden van optreden in vredesoperaties? Wat betekent schaalbaarheid op het gebied van medische zorg? Welke mindset is voorbereid te zijn op zorg leveren in oorlogstijd?

Hoofdtaak 1

Dr. Bos benadrukt dat de uitdaging waar de geneeskundige zorg voor staat fundamenteel anders is dan die van de voorgaande decennia: waar op missie alles planbaar en optimaliseerbaar is, is dat anders bij hoofdtaak-1-optreden: “in oorlog moet je soms gewoon te veel mensen helpen met te weinig middelen.” Bovendien is Nederland in NAVO-verband een zgn. transferland: wij moeten gewonde militairen van onze overzeese bondgenoten ontvangen en behandelen voordat ze naar hun eigen land terug gaan.

Sluitende keten

Om hierop voorbereid te zijn werkt Bos aan een sluitende keten: de hele keten van place of wounding op het slagveld tot en met de behandellocatie in een Nederlands ziekenhuis in kaart gebracht, geregeld en getraind zijn. Een eerste grote stap is het oefenen van deze hele keten. “Dit wordt nog veel te weinig gedaan.” Nederland is een van de eerste landen die de hele keten oefent, beaamt Bos.

Geïntegreerde civiel-militaire samenwerking

Schaalbaarheid betekent in de context van medische zorg niet per se meer militairen: de meeste zorg wordt verricht door mensen zonder militair uniform, het gaat erom dat we de afspraken gemaakt hebben en ze deel van de keten worden. Bos gaat daarom uit van geïntegreerde civiel-militaire samenwerking: samenwerking met civiele collega’s is dus een must, en die samenwerking moet je voorbereiden door gesprekken met alle partijen in het Nederlandse zorgsysteem en door samen te oefenen. “Uiteindelijk moet je zorgen dat je het improvisatie-element minimaliseert.”

Mindset

Maar de belangrijkste succesfactor volgens dr. Bos is de omslag in mindset: om voorbereid te zijn op grootschalig conflict moeten we de zero-risk mindset loslaten en nadenken over de minimale normen om gewonden te verzorgen in onvoorziene omstandigheden. Hij ziet de covid-periode hierin als een belangrijke leermeester waarin we hebben leren omgaan met tekorten.

Luister ook 🎙️

Net zo interessant om te luisteren is onze vorige podcast met BGEN Gert-Jan Kooij, commandant van de 13 Lichte Brigade: “Ik kan niet wachten op Den Haag.” Hoe werk je als commandant aan schaalbaarheid binnen je eenheid?

𝐀𝐛𝐨𝐧𝐧𝐞𝐞𝐫 𝐨𝐩 𝐨𝐧𝐳𝐞 𝐩𝐚𝐠𝐢𝐧𝐚'𝐬 🌐💡👥

Zorg dat je niets mist door je te abonneren op ons podcastkanaal via Apple Podcasts of Spotify en door onze LinkedIn-pagina te volgen.

In Spotify of de Apple Podcasts-app, zoek je eenvoudig naar onze podcast, open je de hoofdpagina en klik je op 'Volgen' of 'Abonneer' om automatisch nieuwe afleveringen te ontvangen.

Hoe bereid je je als brigade voor op hoofdtaak-1-optreden in NAVO-verband? Hoe bevorder je een adaptieve mindset? Hoe werk je aan schaalbaarheid binnen je brigade? Wat leren we van de grote NAVO-oefening Steadfast Defender? Dit en meer vragen we aan BGEN Gert-Jan Kooij, commandant van de 13 Lichte Brigade, in de negende aflevering van Samen Sterker: de schaalbare krijgsmacht.

Kijken naar wat goed gaat

De optimistisch gezinde commandant ziet het als zijn roeping om als leider rust en zekerheid te bieden, “licht aan het einde van de tunnel”. Hij wil kijken naar de dingen die wél goed gaan. “Als je gewoon dingen gaat doen en mensen zelf problemen laat oplossen, dan blijkt dat 95% goed gaat.”

Adaptieve mindset

Kooij’s belangrijkste missie is in zijn brigade en de krijgsmacht een adaptieve mindset te bewerkstelligen. Hij wil dat mensen in zijn brigade zelfstandig besluiten gaan nemen: “Zij weten meer van hun specialisme dan ik.” Andere voorbeelden zijn het meenemen van het schoolbataljon op oefening en het overnemen van het het NAVO-besluitvormingsmodel i.p.v. de bekende bevelsgifte, zodat eenheden binnen enkele uren al kunnen verplaatsen.

Schaalbaarheid

Schaalbaarheid is voor Kooij een vanzelfsprekendheid binnen de adaptieve mindset. Je moet gaan nadenken welke functies en poppetjes je nodig zult hebben in grootschalig optreden in NAVO-verband, hier schalen op modelleren en deze aan de voorkant aanstellen en trainen: “dit kun je gisteren inregelen.” Ja, er zijn nog te weinig reservisten, maar wij als brigade moeten gewoon aan de slag: “ik kan niet wachten op Den Haag”.

“We are ready to fight tonight”

Met de 13 Lichte brigade heeft BGEN Kooij de opdracht om per 01.01.2025 war-fighting capable te zijn binnen het nieuwe NATO force model. Zal zijn brigade in 2025 helemaal klaar zijn om de NAVO-oostgrens te verdedigen? “Binnen een halfjaar. Sterker nog, we are ready to fight tonight!” Steadfast Defender heeft laten zien dat we klaar zijn om dingen te doen en in staat zijn om ad hoc problemen op te lossen.

Kom meedoen!

Het verhaal van BGEN Kooij is een inspirerend voorbeeld van hoe op het niveau van de brigade aan adaptiviteit en schaalbaarheid gewerkt wordt. Hij sluit af met een oproep: in februari 2025 gaan we schaalbaarheid testen tijdens de grootschalige oefening Donderslag. Kom hieraan meedoen en laten we hier samen van leren!

Luister ook 🎙️

Ook de moeite waard om te luisteren is de vorige podcast met BGEN Paul van der Touw, sous chef personele gereedheid, getiteld: “De krijgsmacht is vandaag niet klaar om 9000 nieuwe collega’s per jaar te verwelkomen” Hoe zorgen we ervoor dat de krijgsmacht voldoende gevuld is om effectief te kunnen functioneren bij grootschalig optreden in een artikel-5-situatie?

𝐀𝐛𝐨𝐧𝐧𝐞𝐞𝐫 𝐨𝐩 𝐨𝐧𝐳𝐞 𝐩𝐚𝐠𝐢𝐧𝐚'𝐬 🌐💡👥

Zorg dat je niets mist door je te abonneren op ons podcastkanaal via Apple Podcasts of Spotify en door onze LinkedIn-pagina te volgen.

In Spotify of de Apple Podcasts-app, zoek je eenvoudig naar onze podcast, open je de hoofdpagina en klik je op 'Volgen' of 'Abonneer' om automatisch nieuwe afleveringen te ontvangen.

BGEN Paul van der Touw, sous chef personele gereedheid is te gast in de achtste aflevering van Samen Sterker: de schaalbare krijgsmacht. Hoe zorgen we ervoor dat de krijgsmacht op korte termijn voldoende bemand en getraind is om effectief te kunnen opereren in grootschalig gewapend conflict?

Rendement wordt zichtbaar

Na decennia van krimp is Defensie nu al een aantal jaar bezig om op te schalen. De hervormingen die hiervoor zijn doorgevoerd beginnen nu hun vruchten af te werpen. De medewerker heeft controle gekregen over zijn loopbaan, banen worden op maat gesneden voor de capaciteiten van beschikbare kandidaten, en initiatieven als het dienjaar vinden groot enthousiasme bij een zeer diverse groep. Zodoende neemt de uitstroom af en vindt Defensie steeds meer aansluiting bij de huidige arbeidsmarkt.

Adsorptievermogen

Maar, benadrukt Van der Touw, personele gereedheid is veel meer dan alleen werving. Al deze mensen moeten ook de juiste opleiding krijgen, trainen en uitgerust worden. Het adsorptievermogen van de krijgsmacht is op dit moment nog te beperkt, zegt Van der Touw: vanaf 2029/30 verwacht hij elk jaar 500 nieuwe beroeps- en 4000 dienjaarmilitairen, maar “de krijgsmacht is vandaag niet klaar om 9000 nieuwe collega’s per jaar te verwelkomen”. Om echt grotere aantallen militairen te kunnen aannemen, moet er met een andere instelling worden geïnvesteerd in materieel, vastgoed en infrastructuur.

Dienjaar i.p.v. dienstplicht

Herinvoering van de dienstplicht is op dit moment dan ook niet wenselijk, volgens Van der Touw: “Je kunt wel veel militairen willen, maar je moet ze ook kunnen uitrusten.” Hij zet in op het verder uitbreiden en populair maken van het dienjaar. Met het dienjaar is het gelukt een grote en diverse groep mensen aan te spreken die gemotiveerd zijn en vaak bij Defensie blijven. Op die manier kan de krijgsmacht op verantwoorde manier doorgroeien naar 52.000 militaire arbeidsplekken. Maar, mocht het in de nabije toekomst echt misgaan, dan heb je misschien wel die meer militairen nodig. “Om die te halen heb je uiteindelijk een schaalbare krijgsmacht nodig. En dat betekent het herdenken van het hele legervormingsstelsel.”

Een boeiende update over de status-quo van de personele gereedheid van de krijgsmacht. Hoe gaan we groeien naar een krijgsmacht die klaar is voor grootschalig conflict in Europa? Wat doen we al en welke stappen moeten we nog zetten? Je hoort het in Samen Sterker: de schaalbare krijgsmacht met BGEN Paul van der Touw.

Luister ook 🎙️

Wilt u meer weten over hoe we Defensie en de samenleving klaarmaken voor oorlog in Europa, luister dan ook de vorige aflevering van deze podcast, met Jos Leenheer “Een artikel-5-scenario is als een tweede covid” waarin we ingaan op nationale veiligheid en het in stand houden van de samenleving in een crisissituatie.

𝐀𝐛𝐨𝐧𝐧𝐞𝐞𝐫 𝐨𝐩 𝐨𝐧𝐳𝐞 𝐩𝐚𝐠𝐢𝐧𝐚'𝐬 🌐💡👥

Zorg dat je niets mist door je te abonneren op ons podcastkanaal via Apple Podcasts of Spotify en door onze LinkedIn-pagina te volgen.

In Spotify of de Apple Podcasts-app, zoek je eenvoudig naar onze podcast, open je de hoofdpagina en klik je op 'Volgen' of 'Abonneer' om automatisch nieuwe afleveringen te ontvangen.

Veerkracht in het aangezicht van het ondenkbare 🛡️

Deze keer in de podcast: Jos Leenheer, afdelingshoofd nationale veiligheid bij defensie, hoe Nederland zich wapent tegen de onvoorspelbare toekomst. De focus is verschoven van ondersteuning naar actieve voorbereiding op de territoriale verdediging, met een bijzondere aandacht voor artikel-5-scenario's van het NAVO-verdrag.

Van ondersteunende rol naar frontlinie voorbereiding 🔄

De inval in Oekraïne heeft een significante verschuiving teweeggebracht in de taken van Leenheer's afdeling, van ondersteunende diensten naar de essentiële voorbereiding op hoofdtaak 1: de verdediging van NAVO-grondgebied.

De omvangrijke impact van een Artikel-5-Scenario 🌐

Een vergelijking met Covid: Net als de pandemie zou een artikel-5-scenario diepe sporen nalaten in elk aspect van onze samenleving. "Een artikel-5-scenario is als een tweede covid," benadrukt Leenheer, waarmee hij de noodzaak van een multidisciplinaire aanpak en voorbereiding onderstreept.

De Paradox van Veiligheid ⚖️

Voorbereid zijn vs. de illusie van overbodigheid: Het fascinerende inzicht over de 'paradox van veiligheid' illustreert de fijne lijn tussen noodzakelijke voorzorg en de perceptie van overbodigheid. "Het gaat over de geschiedenis die niet is gebeurd," legt Leenheer uit, wat wijst op de essentie van preventie en voorbereiding.

Een verenigde aanpak voor een onzekere toekomst 🤝

Deze crisisbenadering roept op tot nationale eenheid en collectieve actie. De les die we uit de pandemie kunnen trekken, is dat onze gezamenlijke reactie onze grootste kracht is tegen onvoorziene bedreigingen.

Jos Leenheer's inzichten zijn een krachtige oproep tot bewustwording en actie. In een tijd waarin de wereld gekenmerkt wordt door onzekerheid, onderstreept hij de noodzaak voor Nederland om als een verenigde front te staan, klaar om te reageren, aan te passen, en het ondenkbare te trotseren. Laten we deze boodschap ter harte nemen en samen bouwen aan een veiliger toekomst. 🌟

𝐀𝐛𝐨𝐧𝐧𝐞𝐞𝐫 𝐨𝐩 𝐨𝐧𝐳𝐞 𝐩𝐚𝐠𝐢𝐧𝐚'𝐬 🌐💡👥

Zorg dat je niets mist door je te abonneren op ons podcastkanaal via Apple Podcasts of Spotify en door onze LinkedIn-pagina te volgen.

In Spotify of de Apple Podcasts-app, zoek je eenvoudig naar onze podcast, open je de hoofdpagina en klik je op 'Volgen' of 'Abonneer' om automatisch nieuwe afleveringen te ontvangen.

Henny Bouman vertelt over zijn werk aan de ontwikkeling van een logistiek ecosysteem dat klaar moet zijn voor een eventuele artikel-5-situatie. Er wordt nationaal en internationaal veel gedaan om de logistieke capaciteit op orde te krijgen, maar er zijn nog grote uitdagingen: “𝑾𝒆 𝒉𝒆𝒃𝒃𝒆𝒏 𝒏𝒐𝒈 𝒏𝒊𝒆𝒕 𝒆𝒆𝒏𝒔 𝒑𝒓𝒊𝒐𝒓𝒊𝒕𝒆𝒊𝒕 𝒐𝒑 𝒉𝒆𝒕 𝒔𝒑𝒐𝒐𝒓!”

𝐋𝐨𝐠𝐢𝐬𝐭𝐢𝐞𝐤 𝐚𝐥𝐬 𝐞𝐜𝐨𝐬𝐲𝐬𝐭𝐞𝐞𝐦 🔄

BGEN Bouman vertelt dat men logistiek moet zien als een ecosysteem: de verschillende schakels moeten een goed afgestemde keten vormen (land, lucht, zee). Omdat we te maken hebben met complexe Europese wetgeving en bureaucratie moet dit niet allen nationaal, maar ook internationaal geregeld worden.

𝐄𝐔 𝐞𝐧 𝐍𝐀𝐕𝐎 🚚

Om deze reden is Bouman ook actief binnen de EU en de NAVO. Met het EU persco project Military Mobility werkt hij aan het vereenvoudigen van bureaucratie op het gebied van toestemmingen om civiele infrastructuur te gebruik voor militair vervoer. Ook binnen de NAVO ziet Bouman steeds meer initiatieven in de vorm van samenwerking met civiele bedrijven en werk aan host nation support (ondersteunen NAVO-partners in eigen land).

𝐇𝐚𝐚𝐥𝐛𝐚𝐚𝐫𝐡𝐞𝐢𝐝 𝐢𝐩𝐯 𝐰𝐞𝐧𝐬𝐞𝐥𝐢𝐣𝐤𝐡𝐞𝐢𝐝🔍

De urgentie om de logistiek op te schalen en het feit dat we als krijgsmacht onvoldoende capaciteit bezitten, betekent voor Bouman dat we moeten kijken naar wat haalbaar is, niet naar wat wenselijk is. Dit betekent niet inzetten op bezit, maar op beschikbaarheid van logistieke capaciteit in de vorm van samenwerkingscontracten met civiele bedrijven.

Een fascinerend en informatief inkijkje in de status quo van logistiek in Nederland, de EU en de NAVO. Te beluisteren in de zesde aflevering van Samen Sterker: de schaalbare krijgsmacht.

𝐃𝐞 𝐯𝐨𝐫𝐢𝐠𝐞 𝐩𝐨𝐝𝐜𝐚𝐬𝐭 🎙️

Ook de moeite waard om te luisteren is de vorige podcast met Nicole de Wolf die ingaat op logistiek vanuit het CLAS.

De titel van deze podcast: 𝑺𝒕𝒆𝒍 𝒘𝒆 𝒎𝒐𝒆𝒕𝒆𝒏 𝒏𝒂𝒂𝒓 𝒉𝒆𝒕 𝒇𝒓𝒐𝒏𝒕; 𝒉𝒐𝒆 𝒗𝒆𝒓𝒛𝒆𝒌𝒆𝒓𝒆𝒏 𝒘𝒆 𝒅𝒂𝒏 𝒅𝒂𝒕 𝒆𝒓 𝒈𝒆𝒏𝒐𝒆𝒈 𝒆𝒕𝒆𝒏, 𝒃𝒓𝒂𝒏𝒅𝒔𝒕𝒐𝒇 𝒆𝒏 𝒎𝒆𝒅𝒊𝒔𝒄𝒉𝒆 𝒗𝒐𝒐𝒓𝒓𝒂𝒅𝒆𝒏 𝒛𝒊𝒋𝒏 𝒗𝒐𝒐𝒓 𝒊𝒆𝒅𝒆𝒓𝒆𝒆𝒏?

𝐀𝐛𝐨𝐧𝐧𝐞𝐞𝐫 𝐨𝐩 𝐨𝐧𝐳𝐞 𝐩𝐚𝐠𝐢𝐧𝐚'𝐬 🌐💡👥

Zorg dat je niets mist door je te abonneren op ons podcastkanaal via Apple Podcasts of Spotify en door onze LinkedIn-pagina te volgen.

In Spotify of de Apple Podcasts-app, zoek je eenvoudig naar onze podcast, open je de hoofdpagina en klik je op 'Volgen' of 'Abonneer' om automatisch nieuwe afleveringen te ontvangen.

In de huidige veiligheidssituatie, na de Russische inval in Oekraïne, staat de NAVO voor een reëel scenario van grootschalige inzet aan de oostgrens. Maar zijn we logistiek voorbereid op zo'n immense taak? Nicole de Wolf, een expert in militaire logistiek, deelt haar inzichten in een cruciale podcast over de logistieke uitdagingen die we moeten overwinnen.

 📦 Logistieke Voorbereiding op het Oostfront

De krijgsmacht, zo lang gericht op overzeese missies, mist de ondersteunende capaciteit voor wendbaarheid en snelheid essentieel voor de verdediging van onze eigen grenzen. Van het voeden en huisvesten van soldaten aan het front tot het transporteren van essentiële voorraden over 2000 km - de uitdagingen zijn enorm en vereisen een nieuwe benadering.

 💡 Innovatie in Militaire Logistiek

Nicole onthult de noodzaak van samenwerking met commerciële partners en de burgermaatschappij om de logistieke kloof te dichten. In tijden van crisis, zegt zij, moeten we traditionele denkwijzen heroverwegen en alle beschikbare middelen mobiliseren. Dit omvat niet alleen het verzekeren van genoeg eten, brandstof en medische voorraden voor iedereen aan het front, maar ook de logistiek van een waardige terugkomst van gesneuvelde militairen.

 🕊️ De Logistiek van een Waardige Terugkomst

In Oekraïne sneuvelen er iedere dag soldaten - een aantal vergelijkbaar met de tragische gebeurtenis van MH17. Dit benadrukt een ander aspect van militaire logistiek: de zorg voor een waardige terugkomst van degenen die hun leven hebben gegeven. Ook dit is een cruciaal onderdeel van onze logistieke overwegingen, mochten wij in zo'n scenario terechtkomen.

In de vierde aflevering van de Samen Sterker podcast staat de whole of society approach centraal, met als gast Annelies van Vark. Annelies promoveert op een onderzoek naar de rol van de krijgsmacht in de samenleving in Nederland, Zweden en Finland. Annelies licht toe: "Zweden en Finland hanteren al decennialang een whole of society approach. Die benadering gaat ervan uit dat iedereen een bijdrage te leveren heeft aan de nationale veiligheid.

Cultuur van Samenwerking en Integratie

Annelies benadrukt het belang van integratie tussen civiele en militaire inspanningen en haalt hierbij Zweden en Finland aan als voorbeelden. "Kijk naar Zweden en Finland; hun benadering van total defense is een perfect voorbeeld van hoe civiele en militaire inspanningen samenkomen voor nationale veiligheid."

Leren van Internationale Voorbeelden

Verwijzend naar de internationale context, spreekt Annelies over de noodzaak om te leren van landen die al langer de Russische dreiging ervaren. "De recente spanningen met Rusland tonen de urgentie aan om onze krijgsmacht schaalbaar te maken en de samenleving weerbaar. We moeten leren van landen die al langer met deze dreiging omgaan."

Schaalbaarheid en Veerkracht

Schaalbaarheid en veerkracht zijn kernthema's in het gesprek. Annelies wijst op het belang van het opbouwen van een veerkrachtige samenleving, geïnspireerd door het Finse en Zweedse model. “Een weerbare samenleving is de ultieme vorm van schaalbaarheid.”

Sense of urgency

Tot slot spreekt Annelies haar zorgen uit over het verschil in urgentiebesef tussen Nederland and landen als Zweden en Finland. “Een whole of society benadering vraagt offers van een samenleving. Dat gaat in Nederland alleen lukken als er voldoende urgentiebesef is.”

Deze aflevering van de Samen Sterker podcast met Annelies van Vark biedt een uniek en diepgaand perspectief op de 'whole of society approach' in defensie en veiligheid. De urgentie en relevantie van dit onderwerp maken deze podcast een must-listen voor iedereen die geïnteresseerd is in de toekomst van veiligheid en defensie.

Dr. Han Bouwmeester, militair hoogleraar Militaire Operationele Wetenschappen. Heeft ervaringen die variëren van de Koude Oorlog tot recente conflicten en biedt boeiende inzichten in de uitdagingen en noodzaak van een schaalbare krijgsmacht. Hij onthult hoe de wereld balanceert op de rand van significante militaire dreigingen.

Een cruciale wijziging in de NAVO-dynamiek

Bouwmeester onthult in de podcast een recente Amerikaanse wet die voorkomt dat de president de VS eenzijdig uit de NAVO kan terugtrekken, wat de cruciale rol van de VS binnen de NAVO benadrukt en als een veiligheidsklep dient in onzekere tijden.

Toenemende dreigingen binnen de NAVO en EU

Bouwmeester bespreekt de potentiële risico's van grootschalige conflicten binnen de NAVO en EU, en benadrukt het belang van Nederlandse voorbereiding op deze scenario's.

De opkomst van cyberdreigingen en informatieoorlogvoering

De podcast gaat dieper in op hoe landen zoals Rusland technologie en media inzetten voor desinformatie en cyberaanvallen, met specifieke verwijzing naar de annexatie van de Krim.

Kunstmatige intelligentie en geopolitieke verschuivingen

De impact van kunstmatige intelligentie in militaire strategieën en de invloed van geopolitieke veranderingen, zoals de opkomst van de BRICS-landen, worden onderzocht.

De toekomst van de Nederlandse krijgsmacht

Er wordt besproken waarom Nederland en andere landen hun krijgsmachten moeten versterken en moderniseren, gezien de huidige en toekomstige uitdagingen.

Poetins strategieën en nucleaire dreigingen

Een blik op Poetins potentiële acties, waaronder de dreiging van nucleaire wapens, en hoe dit de internationale stabiliteit beïnvloedt.

Bewustwording en voorbereiding

De aflevering eindigt met een oproep tot bewustwording en voorbereiding. Deze podcast is niet alleen een eye-opener, maar ook een dringende waarschuwing voor de hedendaagse maatschappij.

Marieke van Schijndel is directeur van het Vfonds en volop in beweging voor vrijheid en democratie. Jan Louwers van de Militaire Courant spreekt met haar over de rol en betekenis van het Vfonds in de heftige tijd waarin wij nu leven.

Vfonds (Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranen) steunt jaarlijks meer dan 200 initiatieven. Het gaat om projecten die bijdragen aan onze sterke democratische rechtsstaat en vreedzame samenleving. Dit gebeurt vanuit lessen getrokken uit oorlog en conflict. Dit kan mede dankzij de bijdragen van diverse loterijen en bijdragen van particulieren.

Een citaat van Bib van Lanschot is een bron van inspiratie: 'Moed is de overwinning van vrees'

De Militaire Courant podcast is mede mogelijk gemaakt door www.noventas.nl

Ray Klaassens vertelt tijdens deze editie van de Militaire Courant podcast over zijn boek 'Groeipijn' dat begin 2024 is verschenen. Er komt veel voorbij in het gesprek dat Ray met Jan Louwers heeft. Zijn ervaringen bij het Korps Commandotroepen, AIVD en zijn eigen bedrijf Triangular Group. En hoe hij zich vanuit een 'bescheiden achtergrond' in Helmond zich heeft ontwikkeld.

Introductietekst van boek:

Het is niet altijd makkelijk om jezelf te zijn. Dat laat Ray Klaassens zien in zijn openhartige en avontuurlijke levensverhaal Groeipijn. Zijn innerlijk vuur bracht hem van de straten en bossen van Helmond, via de Koninklijke Militaire Academie naar bijzondere en gevaarlijke oorden. In de jungle van Belize, tijdens bombardementen in Beiroet en bij missies in het Midden-Oosten kon hij zich steeds verder ontwikkelen. Hij leerde: je wordt nooit groter dan wat je omgeving je kan bieden. Groeien doe je buiten je comfortzone. Daarvoor zijn lef, discipline en doorzettingsvermogen nodig.
Of het nu is als commando, inlichtingenofficier, ondernemer, tv-persoonlijkheid (Kamp van Koningsbrugge) of spreker, Ray blijft zichzelf steeds weer uitdagen. De sleutel? Moeite doen, telkens opnieuw. Groei zal immers altijd een beetje pijn blijven doen.

Groeipijn

Ray Klaassens

uitgeverij Podium

9789463812399

€ 22,99

Deze editie van de Militaire Courant podcast is mede mogelijk gemaakt door Noventas verzekeringen.

De Triangular Group leidt onder meer militairen op in opdracht van het Ministerie van Defensie. De Militaire Courant spreekt met John Sohilait, verantwoordelijk voor het werven van nieuwe medewerkers bij Triangular Group.

Door de internationale ontwikkelingen wil Defensie flink uitbreiden, ook voor wat betreft personeel. En om deze mensen op te leiden zijn instructeurs nodig. En daar helpt Triangular Group (TG) bij. Voormalig militairen hebben het nog in zich om met deskundigheid en passie verschillende militaire opleidingen te verzorgen, meestal in nauwe samenwerking met instructeurs van Defensie zelf.

Tijdens deze podcast gaat Jan Louwers van de Militaire Courant in gesprek met John Sohilait. Niet alleen over TG, maar ook over zijn eigen militaire achtergrond. John: 'ik ben nog steeds militair in hart en nieren.'

Deze editie van de Militaire Courant podcast wordt u mede aangeboden door Noventas verzekeringen

Ridder Militaire Willemsorde majoor Marco Kroon (1970) vertelt tijdens deze podcast over zijn nieuwe boek 'Paraat.' Hiermee wil Marco Kroon mensen helpen om klaar te zijn, wat er ook gebeurt. Zelfredzaam door voorbereiding én juiste mindset.
Het zijn turbulente tijden, de doemscenario’s vliegen je om de oren. Waarom bereid je je wel voor op verhuizingen, baby’s en vakanties, maar lijkt het voorbereiden op gevaar van buitenaf iets wat we zijn verleerd? Wat hebben we nodig om het een tijdje uit te zingen als de tijden echt bar worden?
Dit boek is voor iedereen die zich niet gek laat maken, maar wel weet dat voorbereiden best handig is. Een boek vol praktische info, speciaal voor inwoners van de Lage Landen, aantrekkelijk en praktisch geïllustreerd. Van calamiteit-light tot scenario’s waar je liever niet aan denkt. Een boek dat je hopelijk nooit nodig hebt, maar wel liever in huis hebt!

Majoor Marco Kroon (Den Bosch) is werkzaam bij de Staf Commando Landstrijdkrachten. In 2009 ontving hij de Militaire Willems-Orde (als eerste militair sinds 1955!). Hij geeft lezingen en is auteur. Zijn verhaal is in 2023 verfilmd en te zien op Netflix (De vuurlinie) met Waldemar Torenstra in de hoofdrol. Kijk voor meer informatie op www.marcokroon.nl

Gegevens van het boek:

Titel: Paraat

Auteur: Marco Kroon

Uitgever: Zwartjes & Labovic

Prijs: € 20

EAN: 9789039101247

Paginas': 192

Deze editie van de Militaire Courant podcast is mede mogelijk gemaakt door Noventas verzekeringen

Op 24 en 25 juni 2025 wordt in Den Haag een NAVO top georganiseerd waarbij gesproken worden over de verhoging van het percentage dat landen van hun Bruto Nationaal Product aan Defensie gaan besteden. Niels Roelen en Jan Louwers bespreken in deze editie van de Militaire Courant podcast nut en noodzaak van meer geld voor Defensie.

Op dit moment geldt de norm dat NAVO landen 2 procent van hun Bruto Nationaal Product (BNP) aan Defensie besteden. BNP komt neer op het bedrag dat een land in totaal verdient. Onder druk van internationale ontwikkelingen en de subtiele en minder subtiele hints van de Trumpregering worden de NAVO landen verzocht om het percentage te verhogen. Naar 3,5 procent of zelfs naar 5 procent.

Tijdens deze podcast bespreken Niels Roelen en Jan Louwers wat en hoe er extra geld aan Defensie besteed kan gaan worden. En hoe verhoudt zich dat tot de uitgaven die Rusland en China doen?

Niels Roelen is voormalig militair, veteraan en auteur en sinds de start van de Militaire Courant in 2018 betrokken bij de redactie. Jan Louwers is oprichter, voormalig hoofdredacteur en uitgever van de Militaire Courant.

Deze podcast is mede mogelijk gemaakt door Noventas verzekeringen.

Brigadegeneraal b.d.* Hans Damen in gesprek met Jan Louwers van de Militaire Courant over het belang van logistiek voor de krijgsmacht.

In het jaar 1979 startte Damen zijn militaire carrière op de Koninklijke Militaire Academie te Breda. Hij heeft een groot aantal functies bekleed in zowel Nederland als het buitenland waarbij zijn kennis en passie voor logistiek de rode draad vormde. In een oorlog houdt een soldaat het niet lang vol als hij niet wordt voorzien van nieuwe voorraden. De oorlog in Oekraine maakt dat pijnlijk duidelijk en confronteert onszelf ook met de vraag of we ons 'voortzettingsvermogen' wel op orde hebben.

* b.d. betekent buiten dienst. Dat betekent dat je niet meer actief werkzaam bent voor Defensie.

Deze Militaire Courant podcast wordt u mede aangeboden door Noventas verzekeringen

In deze editie van de Militaire Courant podcast staat werken bij Defensie centraal. Jan Louwers (Militaire Courant) bespreekt met Niels Roelen (Veteraan, auteur) de verschillende mogelijkheden die er zijn om te werken voor Defensie. Want jouw land heeft je nodig! De afbeelding is een wervingsposter van het Verenigd Koninkrijk uit 1917, ten tijde van de eerste wereldoorlog.

Staatsecretaris Gijs Tuinman vertelde begin april 2025 over de plannen om het personeel van Defensie flink uit te breiden, van 80.000 nu naar 100.000 in het jaar 2030. En uiteindelijk naar 200.000 medewerkers, zowel militairen als burgers.

Er zijn veel verschillende manieren hoe je voor Defensie, voor je land, aan het werk kunt gaan. Als beroepsmilitair, maar er is zoveel meer mogelijk, het wordt allemaal besproken.

Jan en Niels beginnen met hun eigen ervaringen met de dienstplicht (Ja, dat hebben zij nog meegemaakt!) en vervolgens komen er allerlei ander mogelijkheden aan bod: reservist, het dienjaar, een MBO opleiding via de VEVA of via HBO-Universitair Defensity College of starten bij Defensie zonder startkwalificatie, met of zonder strafblad. Kortom, iedereen is welkom bij Defensie! Echt iedereen?

En wat ook heel bijzonders is, wist je dat militairen steeds meer opgeleid worden door burgers? Burgers die veel verstand hebben van militaire opleidingen. En die er voor zorgen dat er zo snel zo veel mogelijk militairen opgeleid kunnen worden.

Deze editie van de Militaire Courant podcast is mede mogelijk gemaakt door Noventas verzekeringen.

In deze aflevering van de Militaire Courant podcast besteden we aandacht aan Ongekende Krachten, dit is een initiatief van stichting Onbekende Helden.

Dubbel-interview!

Deze podcast onderdeel van een dubbel-interview. In deze podcast spreekt Jan Louwers van de Militaire Courant met Bob Woudstra. Hij is Leidinggevende van veteraan Michiel Hollander bij een IT bedrijf. In een andere podcast gaat de Militaire Courant in gesprek met Michiel Hollander.

Over Ongekende Krachten
Als militair gingen ze op missie naar risicovolle gebieden, vaak jong, nauwelijks beseffend wat hen te wachten stond. Nu ze uit dienst zijn, zijn ze inzetbaar voor het bedrijfsleven. Met hun unieke achtergrond brengen ze een schat aan ervaring mee, waarmee ze organisaties en het bedrijfsleven verder brengen.

In de serie Ongekende Krachten voert journalist Gijs Wanders gesprekken met veteranen en hun leidinggevenden. Dat levert fascinerende en opvallend openhartige gesprekken op.

Deze podcast wordt mede mogelijk gemaakt door Noventas Verzekeringen.

In deze aflevering van de Militaire Courant podcast besteden we aandacht aan Ongekende Krachten, dit is een initiatief van stichting⁠ Onbekende Helden⁠.

Dubbel-interview!

Deze podcast onderdeel van een dubbel-interview. In deze podcast spreekt Jan Louwers van de Militaire Courant met Bob Woudstra. Hij is Leidinggevende van veteraan Michiel Hollander bij een IT bedrijf. In een andere podcast gaat de Militaire Courant in gesprek met Michiel Hollander.

Over Ongekende Krachten

Als militair gingen ze op missie naar risicovolle gebieden, vaak jong, nauwelijks beseffend wat hen te wachten stond. Nu ze uit dienst zijn, zijn ze ⁠inzetbaar voor het bedrijfsleven⁠. Met hun unieke achtergrond brengen ze een schat aan ervaring mee, waarmee ze organisaties en het bedrijfsleven verder brengen.

In de serie ⁠Ongekende Krachten⁠ voert journalist Gijs Wanders gesprekken met veteranen en hun leidinggevenden. Dat levert fascinerende en opvallend openhartige gesprekken op.

Deze podcast wordt mede mogelijk gemaakt door ⁠Noventas Verzekeringen.

Niels Roelen (Veteraan, auteur) en Jan Louwers (Militaire Courant) proberen er achter te komen hoe gezond de tanden van de Russische beer zijn. Hoe sterk is het Russische leger? Hoe is het gesteld met materieel en moraal van de manschappen? Allemaal vragen die aan bod komen. Moeten we bang zijn voor oorlog? En Zweden en Finland die zich hebben aangesloten bij de Navo, wat betekent dat voor onze vrijheid?

De Militaire Courant podcast is mede mogelijk gemaakt door Noventas verzekeringen

Defensie kiest voor een nieuwe koers in het digitale domein: niet langer alleen verdedigen, maar ook aanvallen. Staatssecretaris Gijs Tuinman presenteerde deze week een nieuwe cyberstrategie waarin offensieve digitale operaties voor het eerst expliciet worden omarmd. Maar hoe werkt dat in de praktijk? Mag Defensie dat juridisch gezien wel? En raken we zo niet verzeild in een nieuwe, onzichtbare wapenwedloop?

Te gast is docent Integrale Veiligheid Matthijs Veenendaal, een van de architecten van de eerste cyberstrategie in 2012, voor een kritische blik op de plannen van nu.

Tips:

• Matthijs: volg een cyberopleiding! Kijk hier of hier! 
• Dave: overzicht digitale Tweede Kamerleden, via deze link of nerdvote.nl 
• Harm: Artikel New York Times over AI-videogeneratoren

Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

Op 29 oktober is het zover: dan mogen we naar de stembus om te bepalen wie er in de Tweede Kamer komt. Maar hoe digitaal zijn de verkiezingsprogramma’s dit jaar eigenlijk? Welke partijen durven écht werk te maken van cyberveiligheid? Wie ziet een minister van Digitale Zaken wel zitten? En hoe gaan we ervoor zorgen dat we beschermd worden tegen schadelijke algoritmes en grote techreuzen? 

Dave en Harm nemen je mee op een rondje door Den Haag en bespreken de plannen van GroenLinks-PvdA, VVD, D66 en de Piratenpartij. Wat zijn sterke ideeën, en waar blijft het bij mooie woorden? Zo weet jij straks op wie je moet stemmen voor een gedegen digitale kandidaat.

Fleur van Leusden belt ook in om uit te leggen hoe zij met de Kiesraad veilige verkiezingen garanderen en waarom we eigenlijk nog steeds met potlood stemmen, in plaats van online.

Tips:

• Tweede Kamer - Commissie Digitale Zaken
• Boek ‘Wie vrede wil, moet zich op oorlog voorbereiden’ - Rob Bauer
• European Coffee Trip - iOS / Android 

Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

Deze zomer werd laboratorium Clinical Diagnostics getroffen door een enorme ransomware-aanval. Zeer gevoelige gegevens van meer dan 850.000 Nederlanders werden op het dark web gepubliceerd. Wat zegt dit over de databeveiliging binnen ons zorgsysteem? En brengt dit ons vertrouwen in de zorg - en daarmee ook onze gezondheid - in gevaar?

Techjournalist Daniël Verlaan zag een deel van de gelekte gegevens in en vertelt wat hij daar precies aantrof. Samen met techjurist Lisette Meij bespreken Harm en Dave welke juridische gevolgen Clinical Diagnostics en Bevolkingsonderzoek Nederland boven het hoofd hangen, en kijken ze naar de mogelijkheden voor slachtoffers: waar moet je waakzaam voor zijn als jouw gegevens zijn betrokken bij een lek?

Ellen Mok belt namens de Digitale Dolle Mina’s in over de politieke nasleep van de hack en legt uit hoe zij strijdt voor de belangen van de - veelal vrouwelijke - slachtoffers.

Tips:

• Podcast ‘The Kill List’
• Fraudehelpdesk
• Zet de verbetering van generatieve AI uit op LinkedIn
• Podcast ‘NOOD’

Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

Het kan je niet ontgaan zijn: de militaire parade waar China trots al haar nieuwe tanks, raketten en drones de revue liet passeren. Maar: hun belangrijkste wapens ontbraken daarin. China voert namelijk geen traditionele oorlog, maar zet digitale wapens in om ons dagelijks leven te ontwrichten.

Van grootschalige cyberaanvallen op Westerse infrastructuur tot het saboteren van onze satellieten: wat is China’s strategie en waar willen ze naartoe? En waarom kiezen ze ervoor om hun cyberpraktijken achter gesloten deuren te houden? Versterkt door oud-China-correspondent Anouk Eigenraam, duiken Dave en Harm in de eerste aflevering van dit nieuwe seizoen naar China’s cyberstrategie en de geslotenheid van het land. Zo vertelt Anouk over haar interviewpoging op het hoofdkantoor van DeepSeek en hoe ze daarvoor de vingerafdruk van een schoonmaakster nodig had om een medewerker te kunnen spreken…

Tips:

• The Telegraph - ‘Nato is defenceless against China’s real West-killing weapons
• Rapport ‘Mobilizing Cyberpower’
• Substack NetAskari + Boek ‘Apple in China’ - Patrick McGee
• App 112NL: iOS / Android
• App BrandSnap: iOS / Android

Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

Verborgen achter versleutelde lagen, onzichtbaar voor de gewone internetgebruiker, vind je het Dark Web. Dé plek voor wie anoniem wil blijven — denk aan klokkenluiders en activisten, maar ook aan hackers en drugshandelaren. Maar: ben je wel écht 100% anoniem op het Dark Web?

Dat bespreekt techjournalist Daniël Verlaan in deze laatste aflevering van het seizoen met Dave en Harm. Hij doet verslag van wat hij zoal tegenkomt op de schaduwkant van het internet en merkt op dat mainstream platformen als Telegram en Snapchat steeds populairder worden voor het uitvoeren van illegale praktijken. Betekent dat het einde van het Dark Web?

In de nieuwsronde:

• Nu.nl - ‘MIVD zag vorig jaar eerste Russische sabotageaanval in Nederland’
• RTL Nieuws - ‘MIVD: Russische hackers wilden stembusgang Europese verkiezingen saboteren’

De cybertips van deze week:

• Tools van Objective C
• Podcast The Vergecast - ‘How to keep your data safe when you travel’
• Game mee met je kinderen

Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

Cybercriminaliteit overstijgt de landsgrenzen - dat blijkt deze week opnieuw bij de ontmanteling van de kindermisbruiksite Kidflix. Een samenwerkingsverband van maar liefst 30 landen, dat leidde tot 79 arrestaties wereldwijd.

Hoe pak je als politie zulke enorme cyberoperaties aan? Dave en Harm stellen die vraag aan Ruben van Well, die leiding gaf aan het Nederlandse cyberteam tijdens ‘Operatie Cookiemonster’. Hij vertelt over de ‘klapdag’, de onwetendheid van sommige daders en wat nu precies de Nederlandse specialiteit is in deze cybermissies.

Dave haakt in met het ongelofelijke verhaal van ‘Operation Destabilise’ en laat daarmee zien hoe cybercriminaliteit tegenwoordig in alle aspecten van onze samenleving verweven is. Jeroen de Wit van KPMG schuift aan om te bespreken hoe wij als Nederland onze cyberskills het beste kunnen overbrengen aan onze bondgenoten.

In de nieuwsronde:

• The Guardian - ‘How the Atlantic’s Jeffrey Goldberg got added to the White House Signal group chat’
• NOS - ‘Klanten verruilen Amerikaanse techbedrijven voor Europese alternatieven’

De cybertips van deze week:

• Podcast: Veroordeeld - aflevering 2
• The Record -  ‘Inside Operation Destabilise’
• Boek: ‘Warfare Reimagined: Embracing AI In The Military’ - Igor van Gemert
• Boek: ‘Ghost In The Wires’ - Kevin Mitnick
• Documentaire: ‘Intercepted’

Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

Na ‘Signal-gate’ rijst de vraag: kunnen we in Nederland nog wel blind vertrouwen op Amerikaanse inlichtingen?

Dave en Harm duiken in de gevolgen van een mogelijke vertrouwensbreuk met de VS. Wat betekent dat voor onze veiligheid – en voor de digitale samenwerking tussen bondgenoten? Te gast is Willemijn Aerdts, expert op het gebied van inlichtingen- en veiligheidsdiensten én Eerste Kamerlid voor D66.

Daarnaast schuift reserve-officier Pascal Hogenboom aan. Hij legt uit hoe KPMG in actie komt als Nederland wordt getroffen door een ramp die onze samenleving kan ontwrichten.

De cybertips van deze week:

• De Volkskrant - ‘AIVD speelde sleutelrol in geheime operatie met CIA in Oekraïne’
• Serie ‘Adolescence’
• PimEyes

Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

In aanloop naar de NAVO-top in Den Haag scherpt de overheid de straffen voor digitale spionage aan. Dat roept de vraag op: wie zijn er eigenlijk uit op het achterhalen van onze staatsgeheimen of het binnendringen van vitale infrastructuur zoals het stroomnet, internet of stoplichten? En waarom?

Dat leggen Dave en Harm, vergezeld door Jordi van den Breekel (ethisch hacker bij KPMG) je in deze aflevering uit door in de huid van een hacker te kruipen.

De cybertips van deze week:

• Hack The Box
• Wired - ‘SolarWinds: The Untold Story of the Boldest Supply-Chain Hack Ever’
• Boek: ‘Careless People: A story of where I used to work’ - Sarah Wynn-Williams

Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

Het wordt steeds duidelijker dat Rusland de hybride oorlog op het Westen heeft geopend. Niet alleen via satelliet-sabotage (waar Nederland deze week samen met 7 andere landen een officiële VN-klacht tegen indiende), maar ook op zee.

Schimmige spionage schepen en schade aan diepzeekabels, wat betekent dat voor ons? Samen met commandeur buiten dienst Michiel Hijmans kijken Dave en Harm deze week wat er allemaal op onze eigen Noordzee gebeurt. Als oud-leider van het NAVO-vlootverband weet Michiel als geen ander hoe belangrijk maritieme stabiliteit is om onze samenleving draaiende te houden.

In de nieuwsronde bespreken Dave en Harm:

• De Telegraaf - ‘Hoeveel last heeft Nederland van Russische satelliet-sabotage?’
• De Volkskrant - ‘Tweede Kamer wil een ‘rijkscloud’ om los te komen van Amerikaanse big tech’
• Rapport Europol - ‘EU Serious and Organised Crime Threat Assessment’

De cybertips van deze week:

• Podcast Pointer - ‘Spionnen op de Noordzee’
• De Volkskrant - ‘Sabotage onder water: de Russische schaduwoorlog legt kwetsbaarheid van het Westen bloot’

Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

Nederland dreigt zijn sterke positie in AI te verliezen, waarschuwt Google. Terwijl andere landen volop investeren en hun AI-ondernemingen laten uitgroeien tot wereldspelers, blijft Nederland twijfelen.

In deze aflevering onderzoeken Dave en Harm samen met AI-ondernemer Maarten Sukel hoe kunstmatige intelligentie al onverwacht verweven is met ons dagelijks leven. Van slimme assistenten tot onzichtbare algoritmes—AI is dichterbij dan je denkt. En waarom lijkt Nederland achter te blijven in deze technologische revolutie?

Ook schuift Frank van Praat (KPMG) aan: hij deed onderzoek naar hoe we écht over AI denken.

In de nieuwsronde bespreken Dave en Harm:

• VRT - ‘Hoe Rusland ook in ons land mensen online ronselt voor sabotage en spionage’
• De nieuwe Chinese AI-agent Manus

De cybertips van deze week:

• De Nationale AI cursus
• Documentaire VRT - ‘Einde van oorlog in Oekraïne zal geen einde maken aan hybride oorlog’
• The Verge - ‘How to stop the AI you’re using from training with your data’
• Het boek van Maarten: De AI-revolutie

Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

Nadat Trump zich recentelijk al vaker verrassend positief over Rusland uitliet, verrast hij deze week opnieuw: hij kondigt aan dat de VS Rusland niet langer als cyberdreiging zien en hun digitale offensief zal gaan afbouwen. Wat is er precies aan de hand? Ontstaat hier een ondenkbaar samenwerkingsverband tussen de twee landen die decennialang lijnrecht tegenover elkaar stonden? En worden de pijlen dan nu op Europa gericht?

Door het veranderende wereldtoneel vragen Harm en Dave zich af of het tijd is om minder afhankelijk van Amerika te worden. Welke opties hebben we dan? De mannen lopen er een paar met je door.

Vind de gehele lijst voor Europese tech-alternatieven op https://european-alternatives.eu/.

En in het geval dat we daadwerkelijk meer cyberaanvallen in Europa gaan ondervinden, dan hebben we gelukkig de kennis van incident responder Lars Jacobs van KPMG. Hij vertelt hoe hij te werk gaat wanneer een aanval een datalek of sabotage van een productieproces veroorzaakt.

In de nieuwsronde bespreken Dave en Harm:

• De Telegraaf - ‘Niet 48 maar 72 uur zelfredzaam bij nood’
• The Record - ‘North Koreans finish initial laundering stage after more than $1 billion stolen from Bybit’

En de cybertips van deze week:

• Boek: Sandworm, A New Era Of Cyberwar and the Hunt for Kremlin’s Most Dangerous Hackers - Andy Greenberg
• Boek: The Heat of the Moment - Sabrina Cohen-Hatton
• Podcast Dutch Dragons
• The New York Times - ‘Drones Now Rule the Battlefield in the Ukraine-Russia War’

Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

We horen vaak dat het vliegtuig technisch gezien het veiligste vervoersmiddel is van allemaal, maar heb je er weleens bij stilgestaan dat je - nog vóórdat je op je stoel zit - al van tientallen digitale systemen gebruik gemaakt hebt? En ook in de lucht worden besturingssystemen steeds geavanceerder en digitaler. Die kunnen, bijvoorbeeld door GPS-jamming, door kwaadwillenden worden verstoord. Welke gevaren brengt dit met zich mee? 

Dave en Harm bespreken het met Serge Christiaans, piloot en aviation cybersecurity expert. 

Ook schuift Henrik Smit van KPMG weer aan. 

De cybertips van deze week: 

Harm: Artikel over airplane crashes + album Dio

Dave: Deep research ChatGPT + tweestapsverificatie op Whatsapp

Het is op 24 februari drie jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. Opnieuw oorlog in Europa. Hoewel dit niet de eerste oorlog is waar cyber een rol speelt, is het wél de eerste keer dat cyber zo’n invloed heeft op het verloop van een conflict. Op welke manier heeft dat oorlogsvoering veranderd? Dave en Harm horen het van correspondent Chris Colijn, vanuit Kyiv. 

Ook schuift cyberexpert Meret Keeris van KPMG aan, zij vertelt dat Nederlandse bedrijven het risico van cyberspionage door vijandige regimes onderschatten. Daar wordt nu iets aan gedaan met de NIS2-richtlijn. 

De cybertips van deze week: 

Meret: Meer lezen over NIS2? 

Chris: Innovation in isolation

Dave: Isolatiemodus op iPhone 

Harm: Artikel over Musk: & artikel van Ilyaz Nasrullah

Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

Terwijl onze ogen gevestigd zijn op Amerika, Rusland en China, zijn we organisaties als ISIS, Al Qaida en Hamas uit het oog verloren. Maar: zijn zij daadwerkelijk zo inactief als het lijkt? Het nieuws dat enkele honderden Nederlandse jongeren terroristische propaganda blijken te verspreiden, suggereert iets anders.

Daarom onderzoeken Dave & Harm deze week de online kanalen waarmee terreurbewegingen onze jongeren op sociale media targetten. Wat ze daar aantreffen, is schokkend - zo blijkt ISIS dit jaar al 1,6 miljoen views te hebben behaald en worden op Telegram door de rechts-extremistische groep ‘Terrorgram’ uitvoerig handleidingen gedeeld over hoe het beste een aanslag te plegen.

Verder in de nieuwsronde:

• Europa gaat 200 miljard euro investeren in AI - Europese Commissie
• ‘Russische spionnen en de hack van Amsterdam’ - Huib Modderkolk, De Volkskrant

En de cybertips van deze week:

• Documentaire NOS - ‘Tienduizenden moderne slaven gedwongen tot oplichten van Nederlanders en anderen’
• Game Kingdom Come Deliverance 2, nieuwsbrief techjournalist Rutger Otto

Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

Sinds de waarschuwing van Mark Rutte dat we ons als NAVO moeten voorbereiden op een ‘wartime mindset’ is de discussie losgebarsten: bevinden we ons door de oplopende geopolitieke spanningen nu al in een oorlog, nog voordat er een schot gelost is?

Harm en Dave vragen dit aan hoogleraar cyberoperaties Paul Ducheine. Zijn conclusie is duidelijk: Nederland moet hard aan de bak om onze vijanden geloofwaardig af te kunnen schrikken, het liefst met een digitaal wapen.

Cyberexpert Ronald Heil onderstreept dit belang en laat zien dat samenwerking tussen bedrijven essentieel is ten tijde van een crisis om ontwrichting van de samenleving te voorkomen.

De cybertips van deze week:

• Ronald: Whole of Society-initiatief voor een grotere digitale weerbaarheid
• Dave: Cybersecurity Outlook 2025 - World Economic Forum
• Paul: artikel Wired - ‘The Young, Inexperienced Engineers Aiding Elon Musk’s Government Takeover’
• Harm: AI-agent Le Chat

Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

Op #1 in de hitlijsten van de appwinkels prijkt deze week de naam DeepSeek. Moeten we deze AI-assistent bij voorbaat wantrouwen omdat ‘ie Chinees is? Waar komen jouw data terecht en hoe zit dat met andere Chinese techproducten? Die vragen stellen Harm & Dave aan Koen Aartsma, expert geopolitieke trends en internationale veiligheid bij Instituut Clingendael en cybersecurity specialist Henrik Smit van KPMG. 

De cybertips van deze week:

Dave: Gebruik Signal in plaats van WhatsApp! 

Henrik: RAAD Magazine KPMG

Koen: Boek: 'De kunst van het oorlogvoeren' van Sun Tzu 

Harm: Podcast Hard Fork over DeepSeek

En natuurlijk het rapport van Koen: Geopolitiek changement op het wereldtoneel

Zijn benoeming tot president was nog geen dag oud toen Donald Trump een nieuw tech-initiatief van maar liefst 500 miljard dollar aankondigde. Het doel? De AI-oorlog winnen van China. Daarnaast trok Trump onmiddellijk het beleid van zijn voorganger Biden in, die bij zijn afzwaaien juist waarschuwde voor supermachtige tech-ondernemers en ze een ‘bedreiging voor de democratie’ noemde.

Dave en Harm bespreken in deze aflevering of we inderdaad bang moeten zijn voor AI-technologie. Gaat het onze banen overnemen, of biedt het juist dé oplossing voor ingewikkeld, vervelend werk? Daar weet AI-specialist Ruben de Wolf van KPMG alles over. Hij confronteert de mannen met de onvermijdelijke vraag: zijn zij zelf niet ook al vervangbaar door een AI-bot?

De cybertips van deze week:

• ChatGPT: ‘Introduction to Operator & Agents’
• ChatGPT: voice mode

Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

Je bent vast al eens een vreemd filmpje van een politicus of celebrity tegengekomen: ze doen een schokkende uitspraak, hun ogen knipperen op een onnatuurlijke manier en hun zinnen lijken niet helemaal synchroon te lopen met de bewegingen van hun mond. Bij wat meer onderzoek blijk je op nepvideo gestuit te zijn: gemanipuleerde video & audio, om iets te creëren wat niet echt gebeurd is.

Dave & Harm duiken in de wereld van deze deepfakes en komen tot de conclusie dat het fenomeen zich inmiddels al veel verder strekt dan enkel bekende mensen. Juist op individueel niveau kan deze vorm van desinformatie veel schade aanrichten in de vorm van ‘sextortion’ of het aftroggelen van geld.

Director van het KPMG-cyberteam Michiel van Veen staat de heren bij en legt uit dat deze manier van oplichten valt onder ‘social engineering’. Hierbij wordt niet alleen op technologie ingespeeld, maar juist ook op de menselijkheid van de slachtoffers.

De cybertips van deze week:

• AI Political Deepfake Tracker
• ‘Miljarden naar de stembus: zijn ze voor de gek gehouden met AI?’
• Best of CES 2025

Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

Deze man kan je het afgelopen jaar niet ontgaan zijn - de meest besproken tech-CEO van het moment: Elon Musk. Voorheen bekend om zijn ambitieuze missies om een duurzame transitie op gang te brengen met zijn elektrische auto’s en de hele wereld te verbinden via zijn satellieten, maar inmiddels ook om zijn opzienbarende vriendschap met aankomend president Donald Trump en het doorvoeren van totale vrijheid van meningsuiting op zijn sociale platform X. Althans, als we hem op zijn woord moeten geloven.

Dave en Harm bespreken wat Musk drijft: draait het hem echt alleen om geld verdienen, of zit er meer achter het feit dat extreme content op X een vogelvlucht lijkt te nemen? En waarom flirt hij ineens ook met de partijleider van de Duitse politieke partij AdF? 

Daarnaast schuift tech-jurist Alette Horjus van KPMG aan om uit te leggen hoe we in Europa omgaan met de groeiende invloed van grote sociale platformen. Zijn we in staat om ons middels wetgeving te weren tegen de macht van grote tech-ondernemingen, of is het daar eigenlijk al te laat voor?

En de mannen laten je natuurlijk niet gaan zonder cybertip:

• NotebookLM
• Podcast ‘Het Uur’ met journalist Pjotr Sauer

Dave en Harm keren weer terug naar Het Digitale Front! Je krijgt gelijk een klein voorproefje van de onderwerpen die je de komende weken van ze kan verwachten: denk aan mysterieuze algoritmes, inmenging van grote techbedrijven in de geopolitiek, het gevaar van zelfrijdende auto’s uit China - en nog veel meer. 

Daarnaast nog meer goed nieuws: de mannen staan er dit seizoen niet alleen voor, maar worden versterkt door de tech- en cyberexperts van KPMG. Koos Wolters en Henrik Smit zitten aan tafel om te vertellen waarom die combinatie van cyber en geopolitiek nu precies zo belangrijk is en wat ze voor jou kunnen betekenen.

• Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.

Figure AI toont video’s van hun derde humanoid robot die autonoom vaatwassers inruimt en bedden opmaakt - geen teleoperation, gewoon de robot die zelfstandig door een designerwoning loopt alsof Apple hem heeft ontworpen. Het bedrijf claimt massaproductie met 10.000 units volgend jaar voor €100-200k, maar Wietse en Alexander vragen zich af: is dit take 1 of take 700? De échte doorbraak: ‘world models’ die van videobeelden leren hoe de fysieke wereld werkt, gecombineerd met goedkopere hardware. Twee parallelle revoluties komen samen tot robots die werkelijk begrijpen hoe je een dekbed vouwt.

OpenAI kondigt leeftijdsverificatie aan voor ChatGPT, met als slotzinnetje: ook erotische gesprekken worden mogelijk. Sam Altman: “Ik ben niet het morele kompas van de wereld.” Onderzoek toont dat 28% van Amerikanen een intieme relatie met een AI-chatbot heeft. Wietse betreurt dat enorme computerkracht opgaat aan surrogatvriendschappen in plaats van medicijnonderzoek. “They promised us flying cars, instead we got synthetic companions.”

Apple Intelligence landt stiekem in Nederland via iOS 26.1 beta - gewoon het vinkje ‘testversies’ aanzetten in instellingen. Wietse gebruikt het dagelijks voor spellingscorrectie, volledig lokaal zonder internet. Apps zoals Locally AI draaien Meta’s Llama op je telefoon voor privégesprekken die nooit naar buiten gaan.

Als je een lezing wil over AI van Wietse of Alexander dan kan dat. Mail ons op

Vandaag nog beginnen met AI binnen jouw bedrijf? Ga dan naar deptagency.com/aireport

Vincent Karremans, demissionair minister van Economische Zaken, is te gast en slaat alarm over Nederland’s positie in de AI-race. We staan “100-0 achter”, Trump investeert 500 miljard in AI, Nederland spreekt over enkele honderden miljoenen. De paradox is pijnlijk: Nederlanders zijn wereldwijd het meest sceptisch over AI, wat leidt tot overregulering, terwijl de urgentie compleet afwezig is. In de stemwijzer staan nul vragen over AI. De AI Act reguleert voordat er überhaupt AI-toepassingen zijn, terwijl in biotech zes jaar aan vergunningen nodig is versus zes maanden in Amerika. De oplossing? Compute is het nieuwe goud, en Nederland moet kiezen waarin we excellent willen worden om wederzijdse afhankelijkheden te creëren. Maar zonder urgentie gebeurt er niks. Het interview met Vincent begint op 47:39.

Alexander zet zijn gezicht op “publiek” in Sora 2, waardoor iedereen video’s van hem kan maken. De mixed feed is realiteit, AI-video’s gaan viraal op TikTok en Instagram. Sora 2 is nu via de API beschikbaar voor 10 cent per seconde, waarmee je in tien minuten content maakt waar je eerder vier uur voor nodig had.

OpenAI komt met de Agent Builder, waarmee je AI-workflows bouwt door blokjes te slepen. Het bizarre detail: 70% van OpenAI’s code komt inmiddels van Codex zelf. De echte verschuiving zit in de Apps SDK - booking.com, Spotify en Canva draaien nu direct in ChatGPT. Dit markeert OpenAI’s poging om de browser te doden en een WeChat-achtige super-app te worden. De vraag: hoe kiest ChatGPT welk platform gebruikt wordt, en wie betaalt daarvoor?

16 oktober hebben we weer het webinar (dat is volgende week donderdag). Wees erbij, wordt vandaag nog betaald abonnee en blijf op de hoogte van het laatste AI-nieuws. Krijg 2x per week tips & tools om het meeste uit AI te halen (en bij de webinar te zijn). Abonneer je op onze nieuwsbrief via aireport.email

Als je een lezing wil over AI van Wietse of Alexander dan kan dat. Mail ons op

Vandaag nog beginnen met AI binnen jouw bedrijf? Ga dan naar deptagency.com/aireport

OpenAI dropt Sora 2. Voor het eerst begrijpt een videomodel hoe zwaartekracht werkt - basketballen kaatsen realistisch terug, gymnasten bewegen natuurlijk, en de fysica klopt eindelijk. Maar het echte nieuws zit hem niet in de technologie.

OpenAI lanceert een volledig synthetisch TikTok-alternatief waar alleen AI-gegenereerde video’s bestaan. Je kunt je eigen gezicht uploaden en verschijnen in elke video die je ziet. Sam Altman heeft zijn likeness vrijgegeven voor iedereen - er circuleren nu honderden deepfakes van hem huilend bij doodskisten of dreigend aan de deur van Nvidia.

De “brutale” zet van OpenAI: alle intellectueel eigendom bescherming is eraf gehaald. Super Mario, Disney-karakters, bekende merken, alles kan nu geprompt worden. In hun eigen interne documenten staat dat als de app over zes maanden meer kwaad dan goed blijkt te doen, ze hem uit de store halen.

Anthropic slaat keihard terug met Claude Sonnet 4.5 dat 30 uur autonoom kan programmeren. Het bouwde een complete Slack-kopie van 11.000 regels code zonder menselijke tussenkomst. Het model is zich bewust van zijn eigen geheugen en doet aan “garbage collection” - het ruimt zelf irrelevante informatie op zoals menselijke hersenen dat doen. En Imagine with Claude toont de toekomst: interfaces die zichzelf tekenen terwijl je erop klikt, functionaliteit die just-in-time gegenereerd wordt. Code die niet vooraf geschreven is maar ontstaat op het moment dat je erom vraagt.

En nog iets bijzonders: de eerste volledig AI-gegenereerde artiest tekent een platencontract van 3 miljoen dollar. Emily Blunt noemt het “angstaanjagend.”

16 oktober hebben we weer het webinar! Wees erbij en wordt vandaag nog betaald abonnee en blijf op de hoogte van het laatste AI-nieuws. Krijg 2x per week tips & tools om het meeste uit AI te halen (en bij de webinar te zijn). Abonneer je op onze nieuwsbrief via aireport.email

Als je een lezing wil over AI van Wietse of Alexander dan kan dat. Mail ons op

Vandaag nog beginnen met AI binnen jouw bedrijf? Ga dan naar deptagency.com/aireport

Wietse had een gebroken glasvezelkabel en was geobsedeerd door hoe een KPN-monteur twee haardunne vezels aan elkaar last met een Japans apparaat. Het wordt de perfecte metafoor voor deze aflevering: de onzichtbare infrastructuur waarop alles drijft.

OpenAI’s Stargate-project bouwt faciliteiten met 400.000 GPU’s onder tenten omdat er geen tijd is voor echte gebouwen. Elon Musk racet om het grootste AI-cluster, satellietfoto’s tonen weilanden die binnen een jaar transformeren tot gigantische datacenters. Het is een wedstrijd van wie de grootste heeft, gebaseerd op de overtuiging dat ze een “digitale god” aan het maken zijn.

Aanleiding voor deze discussie: Alexander was de eerste Europese journalist toegelaten bij ASML’s EUV-machine. Na twintig minuten wandelen door een cleanroom-fabriek vol met duizenden mensen in witte pakken, staat hij oog in oog met de machine die de wereldpolitiek bepaalt. Hij was geroerd en heeft een traan gelaten.

Maar Nederland zit gevangen in eigen succes. We hebben de enige machine die geavanceerde chips mogelijk maakt, maar krijgen alle diplomatieke ellende van China terwijl we net zo goed afhankelijk blijven van honderden internationale leveranciers. Europa exporteert de machines maar bouwt geen eigen chipfabrieken, heeft geen datacenters, ontwikkelt (bijna) geen eigen AI-modellen. Terwijl Trump en Xi Jinping urgentie afdwingen, dwingen wij helemaal niks af.

Wietse en Alexander waarschuwen voor de grootste investeringsbubbel ooit, maar benadrukken dat bubbels nuttige infrastructuur achterlaten. De internetcrash leverde glasvezel op die Google goedkoop kon overkopen. Deze crash zal GPU-bergen opleveren voor wie er creatief mee omgaat.

Als je een lezing wil over AI van Wietse of Alexander dan kan dat. Mail ons op

Op de hoogte blijven van het laatste AI-nieuws en 2x per week tips & tools ontvangen om het meeste uit AI te halen (en bij de webinar te zijn). Abonneer je dan op onze nieuwsbrief via aireport.email

Vandaag nog beginnen met AI binnen jouw bedrijf? Ga dan naar deptagency.com/aireport

Nederland heeft Nano Banana ontdekt: Gemini staat nummer één in de iPhone App Store, wat Wietse en Alexander opvalt omdat eindelijk Google's AI-product viral gaat. Maar dat is nog niks vergeleken met wat Meta op het punt staat te lanceren: slimme brillen met een echt display voor 800 dollar. Geen metaverse-poppetjes meer, maar praktische augmented reality die de echte wereld verrijkt. Apple is hier al op voorbereid met hun nieuwe glasachtige iOS-interface, beide tech-giganten geloven dus toch nog steeds in die Mixed Reality-droom.

De vibe rond AI is merkbaar verschoven. Waar Wietse en Alexander vroeger wekelijks nieuwe doorbraken bespraken, is het nu rustiger geworden. De AI 2027-voorspellingen schuiven op naar 2029. OpenAI's GPT-5 Codex kan wel zeven uur autonoom programmeren, maar de spectaculaire sprongen blijven uit. "Misschien hebben we tijd om te wennen," filosofeert Wietse, "misschien zit het tussen een tool en mensvervangende technologie."

OpenAI's eigen gebruiksdata bevestigt die genuanceerde werkelijkheid: 70% van ChatGPT-gebruik heeft niks met werk te maken. Alexander herkent dit en vraagt het ding gewoon alles, van kapotte koptelefoons tot praktische hulp. Het blijkt misschien wel meer digitale levensassistent dan banenvervanger.

Google probeert ondertussen de praktische problemen op te lossen met een payments protocol voor AI-agents. Want als je wilt dat AI je vliegticket boekt, moet het stoppen met doen alsof het een mens is en gewoon eerlijk zeggen "ik ben een robot."

Als je een lezing wil over AI van Wietse of Alexander dan kan dat. Mail ons op

Op de hoogte blijven van het laatste AI-nieuws en 2x per week tips & tools ontvangen om het meeste uit AI te halen (en bij de webinar te zijn). Abonneer je dan op onze nieuwsbrief via aireport.email

Vandaag nog beginnen met AI binnen jouw bedrijf? Ga dan naar deptagency.com/aireport

ASML verrast de wereld door 1,3 miljard euro te investeren in het Franse Mistral, waarmee de chipmachinefabrikant ineens groot aandeelhouder wordt van Europa's meest waardevolle AI-bedrijf. Wietse en Alexander worstelen met de strategische logica achter deze bizarre koppeling - wat heeft een bedrijf dat lithografiemachines maakt te zoeken bij een taalmodelbedrijf? De journalistieke takes over "Europese soevereiniteit" voelen als wensdenken, terwijl de echte motivatie mysterieus blijft. Misschien speelt Macron industriepolitiek, misschien is het 4D-schaak die we niet begrijpen.

Claude van Anthropic lanceert een baanbrekende functie waarmee je direct spreadsheets, presentaties en documenten kunt genereren binnen de chatinterface. Het systeem start letterlijk een virtuele computer op waar het PowerPoint-achtige software draait om echte bestanden te maken - geen geblufte code meer, maar werkelijke PPTX-files die je kunt downloaden. Dit markeert de verschuiving van taalmodellen die doen alsof ze bestanden maken naar agents die daadwerkelijk software bedienen. Tegelijkertijd kondigt Microsoft aan dat ze Claude's modellen gaan gebruiken in Office 365 omdat die beter presteren bij het maken van aantrekkelijke presentaties dan OpenAI's modellen.

De relatie tussen Microsoft en OpenAI verslechtert zichtbaar. OpenAI werkt aan eigen infrastructuur en een LinkedIn-concurrent, terwijl Altman openlijk zegt dat hun contract in 2030 afloopt en ze "dan een andere relatie hebben." Microsoft haalt nu bewust de concurrent binnen voor hun kroonjuwelen, wat de spanning illustreert tussen deze voormalige partners die steeds meer elkaars concurrent worden.

OpenAI publiceert cruciaal onderzoek over waarom taalmodellen blijven hallucineren: het probleem zit in de trainingsmethode waarbij modellen beloond worden voor het geven van antwoorden, zelfs foute. Hun oplossing is simpel maar effectief - zwaar straffen voor verkeerde antwoorden en belonen voor het zwijgen wanneer onzeker. Wietse legt uit waarom dit onderscheid tussen "universele" en "particuliere" computing fundamenteel is voor het begrijpen van AI's mogelijkheden en beperkingen.

Als je een lezing wil over AI van Wietse of Alexander dan kan dat. Mail ons op

Op de hoogte blijven van het laatste AI-nieuws en 2x per week tips & tools ontvangen om het meeste uit AI te halen (en bij de webinar te zijn). Abonneer je dan op onze nieuwsbrief via aireport.email

Vandaag nog beginnen met AI binnen jouw bedrijf? Ga dan naar deptagency.com/aireport

Stanford publiceerde onderzoek dat de eerste concrete bewijzen levert van AI's impact op werkgelegenheid. Analyse van miljoenen loonstrookjes toont een 13% daling in banen voor 22-25 jarigen in AI-gevoelige sectoren sinds de introductie van ChatGPT. Terwijl oudere werknemers nauwelijks effect zien, verliezen juist degenen zonder jarenlange praktijkervaring hun toegang tot de arbeidsmarkt. Nederlandse advocatenkantoren op de Zuidas bevestigen dit patroon: zij verwachten structureel minder junioren aan te nemen omdat AI hun repetitieve werk overneemt. De oplossing? Virtual learning programma's waar jonge advocaten in gesimuleerde zaken oefenen, een bizarre situatie waarin we simulators bouwen om het werk na te bootsen dat we net hebben weg-geautomatiseerd.

OpenAI lanceert GPT Realtime, hun eerste echte speech-to-speech model dat eindelijk de heilige graal realiseert: praten met AI zonder de vertraging van tekst-conversie. Wietse legt uit waarom dit revolutionair is voor app-ontwikkelaars die nu eindelijk Siri-achtige functionaliteit kunnen inbouwen. Stel je voor: in de Airbnb-app vragen naar "een vakantiehuisje met trampoline" in plaats van eindeloos filters afvinken. De demonstraties tonen verschillende emoties en persoonlijkheden, waardoor elke app straks zijn eigen AI-stemacteur kan hebben.

Runway, bekend van videogeneratie, maakt een verrassende sprong naar robotica door hun "world models" aan te bieden als simulatieomgeving. Zelfrijdende auto's en humanoid robots hebben training nodig in situaties die te gevaarlijk of kostbaar zijn om in de echte wereld te testen. Wietse verklaart waarom videomodellen eigenlijk beginnen te begrijpen hoe de wereld werkt, van omvallende chocomelglazen tot zandverstuiving bij rally's, waardoor ze perfecte virtuele trainingsgronden worden voor de robotica-revolutie.

Als je een lezing wil over AI van Wietse of Alexander dan kan dat. Mail ons op

Op de hoogte blijven van het laatste AI-nieuws en 2x per week tips & tools ontvangen om het meeste uit AI te halen (en bij de webinar te zijn). Abonneer je dan op onze nieuwsbrief via aireport.email

Vandaag nog beginnen met AI binnen jouw bedrijf? Ga dan naar deptagency.com/aireport

OpenAI's GPT-5 lancering deze zomer viel tegen bij veel gebruikers, maar de realiteit is genuanceerder dan de vibe check suggereert. Het systeem combineert nu verschillende modellen in één interface met een autorouter die kiest tussen snelle mini-modellen en zwaardere reasoning-versies. Wietse legt uit waarom GPT-5 Pro daadwerkelijk een lineaire vooruitgang toont op benchmarks, ondanks dat gebruikers gefrustreerd raakten door inconsistente persoonlijkheden en verwarring over welk model ze nu eigenlijk aanspreken. Het probleem zit niet in de technologie, maar in de communicatie: mensen verwachtten AGI en kregen een refactor.

Google gooit hoge ogen met Nano Banana (officieel Gemini 2.5 Flash Image), een beeldgenerator die eindelijk begrijpt wat je vraagt. Waar andere modellen een "500 graden drie dagen gebakken lasagne" nog steeds als een smakelijk gerecht visualiseren, toont Google's model daadwerkelijk een verkoolde klomp in een rookerige oven. Het model excelleert in karakterconsistentie en kan complexe fotobewerkingen uitvoeren via tekstcommando's, van thumbnail-creatie tot product-placement in bestaande foto's.

Anthropic lanceert een Chrome-extensie die letterlijk je browser kan bedienen om taken uit te voeren, van lunch bestellen tot formulieren invullen. Hoewel prompt injection attacks nog steeds 11% van de tijd succesvol zijn, vormt dit de eerste stap naar echte browser-agents. Wietse vergelijkt het met zijn oude helpdeskwerk: een robotarm die letterlijk telefoonhoorns optilde om headsets te laten werken - technisch briljant, maar eigenlijk een hack om het gebrek aan juiste APIs te omzeilen.

Als je een lezing wil over AI van Wietse of Alexander dan kan dat. Mail ons op

Op de hoogte blijven van het laatste AI-nieuws en 2x per week tips & tools ontvangen om het meeste uit AI te halen (en bij de webinar te zijn). Abonneer je dan op onze nieuwsbrief via aireport.email

Vandaag nog beginnen met AI binnen jouw bedrijf? Ga dan naar deptagency.com/aireport

Zoals beloofd: als GPT-5 tijdens de vakantie zou uitkomen, gingen we opnemen, dus dat hebben we gedaan! Met Rick Lamers van Groq duiken we in alle ins en outs van deze release die de AI-wereld verdeeld houdt.

GPT-5 blijkt geen enkel model te zijn, maar een slim router-systeem dat automatisch kiest tussen snelle en reasoning modellen. Het is acht keer goedkoper dan Anthropic's topmodel en kan urenlang agentic programmeren zonder in doomloops te raken. Maar is het de doorbraak waar iedereen op wachtte, of vooral een slimme productaanpak van OpenAI?

Daarnaast bespreken we Google's Genie 3, een world model waarin je met gamecontroller door fotorealistische werelden loopt die hun fysieke eigenschappen onthouden. Van verf die blijft druipen op muren tot jetski's die op commando verschijnen. Het voelt als de toekomst van embodied robotics waarbij de gap tussen simulatie en realiteit eindelijk klein genoeg wordt.

Ook aan bod: OpenAI's eerste open source modellen (GPT-OSS), puur getraind op synthetische data om juridische problemen te vermijden. Het resultaat zijn modellen die weinig weten maar veel snappen - perfect voor systemen waarbij jij zelf de context levert.

Van LLM-sommeliers die modellen proeven tot intelligence als compression, Rick deelt zijn expertise over waar we nu staan en wat dit betekent voor de toekomst van AI.

Nog een fijne vakantie gewenst en tot over drie weken weer in de podcast!

PS. De nieuwsbrief valt dinsdag wel weer gewoon op je digitale deurmat!

Dynamics Labs AI lanceert Mirage, de werelds eerste AI game engine die infinite werelden kan dromen. Je begint in een GTA-achtige stad, maar wanneer je typt "laat het regenen" begint het daadwerkelijk te regenen. Vraag je om een bos, dan transformeert de stad voor je ogen. Het voelt als een lucide droom waarin je met keyboard controls door een oneindige wereld navigeert die real-time gegenereerd wordt. De latency van drie seconden maakt het nog wat onhandig, maar de tech demo toont een fascinerende toekomst waarin games niet meer geprogrammeerd maar gedroomd worden.

Ondertussen mogen tieners in Phoenix tussen 14 en 17 jaar nu officieel solo reizen met Waymo robotaxi's. Ouders kunnen real-time meekijken, en overtreders krijgen een cleaning fee van 100 dollar. Malcolm Gladwell waarschuwt echter dat zelfrijdende auto's een fundamenteel probleem hebben: mensen gaan gewoon voor de auto's staan omdat ze weten dat die wel stoppen. Dit zou het hele verkeerssysteem kunnen lamleggen.

Tenslotte onthullen we ons grootste geheim: de afgelopen maanden hebben we stiekem een boek geschreven door deze podcast te transformeren met AI. Van transcript naar hoofdstuk via Claude 4 Opus, complete met metaprompts gegenereerd door Gemini en iteratieve verfijning. Het resultaat is een hybride mens-machine samenwerking waarin AI de vorm verzorgt, maar mensen de inhoud en richting bepalen.

Als je een lezing wil over AI van Wietse of Alexander dan kan dat. Mail ons op

Op de hoogte blijven van het laatste AI-nieuws en 2x per week tips & tools ontvangen om het meeste uit AI te halen (en bij de webinar te zijn). Abonneer je dan op onze nieuwsbrief via aireport.email

Vandaag nog beginnen met AI binnen jouw bedrijf? Ga dan naar deptagency.com/aireport