ReArm Europe

Europa investeert honderden miljarden om zich te herbewapenen, maar zien we een cruciale, directe kans over het hoofd? Terwijl nieuw materieel pas na 2030 wordt verwacht, toont de oorlog in Oekraïne aan dat de ware revolutie nu al plaatsvindt: het slimmer en sneller maken van bestaande wapensystemen met Artificiële Intelligentie.

Dit nieuwe rapport van het Clingendael Instituut analyseert waarom het Europese defensieplan "Rearm Europe" tekortschiet. Het pleit voor een dringende verschuiving van een langetermijnfocus op nieuwe technologieën naar een direct toepasbare AI-strategie die de effectiviteit van onze huidige defensie radicaal kan verhogen. Lees de analyse en ontdek wat er nodig is om Europa's defensie op tijd gereed te maken.

Samenvatting: ReArm Europe (Clingendael Instituut, juni 2025)

Het rapport waarschuwt dat het Europese defensieplan, "Rearm Europe Plan, Defence Readiness 2030", een cruciale tekortkoming heeft: het ontbreekt aan een effectieve, korte-termijn strategie voor het militaire gebruik van Artificiële Intelligentie (AI). Dit is zorgwekkend, gezien de waarschuwing van de MIVD dat Rusland al vóór 2030 klaar zou kunnen zijn voor een gewapend conflict met de NAVO.

Kernpunten van het rapport:

1. Het Probleem met het 'Rearm Europe' Plan: Het EU-plan, bedoeld om de Europese defensiecapaciteit te versterken met een investering van €800 miljard, richt zich op het wegwerken van materieeltekorten en het versterken van de defensie-industrie. Het ziet AI echter vooral als een 'disruptieve technologie' voor de lange termijn, en miskent daarmee de onmiddellijke, cruciale rol die AI nu al kan spelen.
2. Twee Rollen voor AI: De auteur, Luitenant-kolonel Erik Stijnman, maakt een belangrijk onderscheid:

• AI als 'Disruptive Effect' (Korte Termijn): AI kan bestaande wapensystemen (zoals artillerie, drones en luchtverdediging) veel slimmer en sneller laten samenwerken. AI verandert hierbij niet de systemen zelf, maar de 'architectuur' van hoe ze geïntegreerd worden. Dit leidt tot een direct en dramatisch positief effect op de effectiviteit, zoals bewezen in Oekraïne.
• AI als 'Disruptive Technology' (Lange Termijn): Hierbij creëert AI compleet nieuwe systemen en diensten, zoals Generatieve AI die commandanten kan voorzien van geautomatiseerde strijdplannen of inlichtingenanalyses.

1. Lessen uit Oekraïne en China:

• Oekraïne bewijst de kracht van AI als een 'disruptive effect'. Door simpele AI-modellen en hun DELTA-communicatiesysteem te gebruiken, hebben ze de tijd tussen het identificeren en aanvallen van een doelwit teruggebracht van 12-48 uur naar slechts 3-15 minuten, zonder fundamenteel nieuwe wapens te introduceren.
• China volgt een dubbele strategie: ze investeren zowel in het verbeteren van de architectuur (het 'effect') als in de ontwikkeling van volledig nieuwe AI-systemen (de 'technologie'), zoals grote taalmodellen voor militaire besluitvorming.

Aanbevelingen voor Europa:

• Focus op de Korte Termijn: Wachten op nieuw materieel, dat vaak pas na 2030 wordt geleverd, is te riskant. Europa moet zich nu richten op het implementeren van AI als een 'disruptive effect'.
• Verbeter Interoperabiliteit: Om bestaande systemen van verschillende EU-landen slim te laten samenwerken, moeten technologische en organisatorische barrières worden weggenomen. Oekraïne heeft bewezen dat dit kan, zelfs met een mix van Sovjet- en westers materieel.
• Centrale Coördinatie is Cruciaal: De Europese defensie-industrie kan dit niet alleen. Organisaties zoals het Europees Defensieagentschap (EDA) moeten een leidende rol nemen in het coördineren van deze AI-integratie.

Conclusie: Enkel meer geld en materieel is niet genoeg. Zonder een slimme, korte-termijn AI-strategie die de effectiviteit van huidige middelen maximaliseert, loopt Europa het risico te laat te zijn om een geloofwaardige afschrikking te bieden tegen een potentiële dreiging.